Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spółgłoska językowa

Język: polski

Cytaty

Spółgłoski dzielą się podług rozmaitości narzędzi, jak je organ mowy ułożył do ich wyrobienia, na cztery rodzaje: językowe, podniebieniowe, zębowe i wargowe. (…) Do pierwszego rodzaju, to jest językowych, należy najprzód spółgłoska j, która wychodzący głos gardłowy gruby y popchnięciem języka ku zębom zcieńcza czyli zmiękcza piskliwie, tudzież półgłoski l, ł, m, ń, które przez podłożenie języka ku podniebieniu brzmią głosem tępym.

Dwa są nárzędziá mówne ruchome: wargi i język; stąd wypływá główny podziáł spółgłosek na wargowe i językowe. Wargowemi są: b, p , v, f, m wszystkie zaś jinne spółgłoskijęzykowemi, które znowu dzielą się na podstawie nárzędzi nieruchomych, jakiemi są zęby, podniebienie i gardło [...].

[…] Nie ma w europejskich, a nástępnie w słowiańskich językach podniebiennych-chwilowych twardych, czyli piérwotnych spółgłosek, jakie się znajdują w Sanskrycie, które indyjscy gramatycy nazywali mózgowemi, a prof. Bopp językowemi […].

Dlatego przy powstawaniu np. spółgłosek językowych zwrócić należy uwagę na położenie języka względem innych narządów jamy ustnej.