Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo cierpiące

Język: polski

Cytaty

Bart/1544 , t. I, s. 113

CIRPIĄCY 'gram.' cirpiący, przez ktory cirpimy genus passivum RN (k. tyt.); cirpiące, przez ktore cirpimy verba passiva R a8 (md; av. activa verba); rozne, co się w przyszłym czasie jakoby cirpiące w<y>mowią neutro passiva, sc. verba R v6v (md.).

Lub/1778, s. 79 Definicja

Cierpiące słowo znaczy cierpienie, od innego wynikłe, staje się z ucześnictw cierpiących, (ex participiis passivis.) i z słowa, есмь jestem, albo бываю bywam; Богъ есть прославляемъ, Bóg jest wystawiony.

Lub/1778, s. 177

1.) Jak się pierwiey namieniło, Słowieńskie rzeczenia więcej pozwalają używania odwrotnych, zamiast cierpiących.[...] 2.) Jeżeli czyniący spadek niejako osoba, ale w mocy narzędzia wystawuje się; tedy cierpiącego moc odwrotne słowo mieć może: вѣтръ качаетъ дерева, wiatr tacza drzewa; дерева вѢтромъ качаются, drzewa wiatrem taczają się.

[Для избѣжанїя въ семъ погрѣшностей два способа вижу, 1) какъ предъ симъ помянуто, славенскїя реченїя больше позволяютъ употребленїе возвратныхъ, вмѣсто страдательныхъ; къ чему требуется прилежное чтенїе и довольное разумѣнїе книгъ церковныхъ, 2) ежели творительной падежъ не такъ какъ лице, но въ силѣ орудїя представляется; то страдательнаго силу возвратной глаголъ имѣть можетъ: вѣтръ качаетъ дерева́; дерева́ вѣтромъ качаются. Łomonosow, 1757, § 446. ]