Historical dictionary
of grammatical terms online

kreska diakryt

Language: polski
Etymology: od krysić, kresić 'robić kreski, linie'

Quotations

Nad literami, znaków czyli kresek używać należy tych samych, jakich używają wszystkie narody sławiańskie, które tem samem abecadłem jak my posługują się.

[Józef Mroziński] "Podobnież w innych wyrazach nadużywają aż dotąd kresek niepotrzebnych niebaczni".

Drugi podział wskazał [Jozef Mroziński] we spółgłoskach następny, odróżniający cienkie czyli miękkie jak nazywa spółgłoski od twardych w ten sposób: bi, pi, vi, fi, ki, mi, ni, ci, si, i t. d. która to samogłoska cienka i jest zmiękczeniem tych spółgłosek obok położona i w wyrazach nad niemi położona zamienia się na kreskę, tylko jak zwykle bywa.

[Józef Mroziński] "Nic słuszniejszego, jak uwaga Kopczyńskiego, że my własnych liter nie mamy: naszą własnością są znamiona nad literami; kreski, kropki, ogonki przy ą, ę, i t. d. alfabet zaś łaciński jest wspólną własnością większej połowy europejskich narodów ".

[Franciszek Zagórowski] Kreska i kropka położona nad głoską w druku, nie przedstawiają żadnej trudności, bo te razem z nią są tylko jedną czcionką.

Z porównania rymów w poezji, uczynili takowy wniosek miarowy, że nad każdym wyrazem w poezji miarowej, długość i krótkość głosek u góry się oznacza, długą i krótką kreską; zatem w prozie znika znak krótki jako niepotrzebny ; a pozostaje długi który może być użytym na znak jloczasu określonego.

Kresek nie potrzeba tam, gdzie obok spółgłosek następują i lub j z kreskami, to jest zasada ogólna.

Po zbadaniu ducha całej mowy polskiej i jiloczasu, który tę siłę łączy w sobie i we wyrazach: wnet dostrzegłem zbytek niepotrzebnych kresek nad wyrazami, które nie przyozdabiają ale kaleczą i psują piękną wymowę i pisownię.