terminów gramatycznych online
kreska diakryt
Geneza: od krysić, kresić 'robić kreski, linie'
Cytaty
Ortografia uczy litery dobrze wymawiać, i bez błędow z kreskami i innemi znakami pisać.
Po czwarte kreska przekreślająca z ukosa literę l u gòry, jako (ł).
Znaki Ortograficzne są pewne krèski lub kropki, ktore się, nie już nad literami, jak akcenta, lecz między słowami, lub przy zawartym jakim sensie kładą.
Między samogłoskami wyróżniamy: 1) czyste (otwarte): a, e, i, o, y; 2) nosowe: ą, ę; 3) ściśnione (oznaczane u góry kreską): ó, e.
Gdy spółgłoska miękka stoi na końcu wyrazu lub przed spółgłoską, piszemy wtedy znak pojedyńczy, służący dla spółgłoski twardej, dodając nad nim kreskę (postać, ćma, zaćmić, łódź, kładźcie, wieś, jaśnieć, groźba, sień, pański it. p.).
Tylko spółgłoski wargowe p, b, f, w, m, na końcu form rozkaźnika w dzisiejszym wymawianiu dawniejszą miękkość utraciły; [...] stąd też pisownia ze znakiem miękczenia (kreską) nad temi spółgłoskami nie odpowiada dzisiejszemu wymawianiu.
Zasadą jej jest, by każda głoska była wyrażona tylko jedną literą, przy czem używa się następujących znaków rozróżniających:
´ kreska nad literą (ć, ś, b́, ḿ) oznacza miękkość spółgłoski;
´ kreska z boku litery (s', z') — mniejszy stopień miękkości;
ˏ kreska pod literą (l̗, r̗) — bezdźwięczność spółgłoski;
| kreska przed znakiem samogłoski od góry (|a) — zgłoskę z przyciskiem głównym;
| kreska przed znakiem samogłoski od dołu (|a) — zgłoskę z przyciskiem pobocznym; [...]
¯ kreska pozioma nad literą (ā) — długość samogłoski.