terminów gramatycznych online
kreska diakryt
Geneza: od krysić, kresić 'robić kreski, linie'
Cytaty
Ortografia uczy litery dobrze wymawiać, i bez błędow z kreskami i innemi znakami pisać.
Po czwarte kreska przekreślająca z ukosa literę l u gòry, jako (ł).
Znaki Ortograficzne są pewne krèski lub kropki, ktore się, nie już nad literami, jak akcenta, lecz między słowami, lub przy zawartym jakim sensie kładą.
W ogóle więc spółgłosek miękkich, co oznaczają się kréskami, łagodzą się wyraźném i z doliczonemi trzemi w wyrazach obcych, będzie osiemnaście.
Między samogłoskami wyróżniamy: 1) czyste (otwarte): a, e, i, o, y; 2) nosowe: ą, ę; 3) ściśnione (oznaczane u góry kreską): ó, e.
Gdy spółgłoska miękka stoi na końcu wyrazu lub przed spółgłoską, piszemy wtedy znak pojedyńczy, służący dla spółgłoski twardej, dodając nad nim kreskę (postać, ćma, zaćmić, łódź, kładźcie, wieś, jaśnieć, groźba, sień, pański it. p.).
Tylko spółgłoski wargowe p, b, f, w, m, na końcu form rozkaźnika w dzisiejszym wymawianiu dawniejszą miękkość utraciły; [...] stąd też pisownia ze znakiem miękczenia (kreską) nad temi spółgłoskami nie odpowiada dzisiejszemu wymawianiu.
Litera i jest więc obok b, f, g, k i t. d. tylko znakiem, że te litery należy wymawiać miękko, jest ona tu znakiem miękkości, jak kreska u góry w literach ń, ć, ź i t. d.