Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

kreska diakryt

Język: polski
Geneza: od krysić, kresić 'robić kreski, linie'

Cytaty

[...] Tutáj widzimy, że Mroziński nie bez słusznego powodu potępiá dwojaki sposób, w jaki oznaczámy jedno i to samo brzmienie ń już za pomocą kréski, już za pomocą postaci i. Aby téj niedogodności zaradzić, nie ma jinnego środka, jak tylko przyjąć jednolitą postać na oznaczenie zmiękczonego n, bez kréski; boć skoro przyjmiemy takową postać, np. n, wtedy nie będzie nám potrzeba ani kréski nad n, ani samogłoski i jako znaku miękczeniá poprzedzającéj spółgłoski przed samogłoską, tj. napiszemy: kon, kona [...].

Między samogłoskami wyróżniamy: 1) czyste (otwarte): a, e, i, o, y; 2) nosowe: ą, ę; 3) ściśnione (oznaczane u góry kreską): ó, e.

Zasadą jej jest, by każda głoska była wyrażona tylko jedną literą, przy czem używa się następujących znaków rozróżniających:

´ kreska nad literą (ć, ś, b́, ḿ) oznacza miękkość spółgłoski;

´ kreska z boku litery (s', z') — mniejszy stopień miękkości;

ˏ kreska pod literą (l̗, r̗) — bezdźwięczność spółgłoski;

| kreska przed znakiem samogłoski od góry (|a) — zgłoskę z przyciskiem głównym;

| kreska przed znakiem samogłoski od dołu (|a) — zgłoskę z przyciskiem pobocznym; [...]

¯ kreska pozioma nad literą (ā) — długość samogłoski.