of grammatical terms online
rodzaj męski
Etymology: kalka łac. genus masculinum
Rodzaj gramatyczny [...]. Obok systemu dwuczłonowego: rodz. męski (łac. masculinum) - rodz. żeński (femininum) (np .jęz. franc.), i trójczłonowego, w którym oprócz męskiego i żeńskiego istnieje rodz. nijaki (neutrum) (np. w jęz. ang., niem.). występują w nich systemy oparte na innych jeszcze cechach przedmiotów, np. żywotności / nieżywotności (np. ros., pol.), osobowości / nieosobowości (pol.).
Quotations
Genera nominum quot sunt? Quatuor. Quae? Masculinum, ut hic magister. Femininum ut haec musa. Neutrum, ut hoc scamnum. Commune, ut hic et haec sacerdos.
Rodzáju imion wiele są? Cztery. Ktore? Męskie/ jáko ten mistrz. Niewieście/ jáko tá mądrość. Oddzielne/ jáko tá łáwá. Pospolite/ jáko ten i tá kápłan.
Genera Nominum: Rodzaje Imion. Genus masculinum: Rodzaj męzki. Genus Foemininum. Rodzaj niewieści. Genus Neutrum. Rodzaj nijaki etc.
(Rodzaj męzki.)
Liczba pojedyncza
N. On.
(Rodz. męzki)
N. Czyj?
Ten, ta, to, ma przyp. 1. l. m. w rodz. m. ci.
Rzeczowniki dzielą się na trzy rodzaje, na [rodzaj] męzki, żeński, i nijaki, a to podług swego znaczenia i zakończenia.
Imiona ludzi i zwierząt płci męzkiej są rodzaju męzkiego, np. żołnierz, pan, koń, wół.
Nadmienia się tu tylko, iż w drugim przypadku l. p. r. m. czasem syllaba ie, cie, zie, wypuszcza się.
Męźki rodzaj, genus masculinum.
Rodzajów jest trzy: męzki np. ten ojciec, syn, stół […]; żeński np. ta matka, córka, książka […]; nijaki np. to dziécię, wilczę, cacko […].
Jakie są istotniki rodzaju męzkiego? a) Ze znaczenia: Istotniki, oznaczające mężczyzn i zwierzęta płci męzkiéj (wyjąwszy zakończone na sko, iszcze, ę, ątko), istotniki oznaczające duchy dobre i złe, które wyobrażamy sobie w postaci męzkiéj lub z przymiotami mężczyzn, oraz nazwania miesięcy [...]. b) Z zakończenia: Istotniki, kończące się na spółgłoski twarde (wyjąwszy pochodzące z łacińskiego wielozgłoskowe na um [...]).
Rzeczowniki, do których da się zastosować tylko słówko: ten, są rodzaju męskiego.
Rzeczowniki, do których da się zastosować tylko słówko: ta, są rodzaju żeńskiego.
Rzeczowniki, do których da się zastosować tylko słówko: to, są rodzaju nijakiego.
Form takich, jak: zań, weń, przezeń, nań, wolno używać tylko wtenczas, kiedy się odnoszą do rzeczownika rodz. męskiego, i to tylko w liczbie pojedynczej.
a w zakończeniach: [...] W I. przyp. l. mn. rzecz. przyswojonych z łacińskiego i greckiego (rodzaju nijakiego w tychże językach, a w polskim męskiego) jak: poemata, statuta, fundamenta itd. [...].
[...] także niektóre rzecz. cudzoziemskie rodz. męskiego upodobniły się do powyższych np. gusta [...]
Rzecz. obce rodz. m. na ans mają w I. p. l. m. e twarde: kwadranse [...]
W V przyp. l. p. rzecz. r. m. z ostatnią spółgł. miękką lub zmiękczoną: kraju, papieżu, tchórzu, Jasiu [...].
Męski, p. rodzaj.
★Rodzaj wyrazów: ★męski (masculinum), ★żeński (femininum) i ★nijaki (neutrum). W liczbie mnogiej też ★męsko-osobowy (pilni chłopi orali) i ★rzeczowy (pilne chłopy orały).