Historical dictionary
of grammatical terms online

znaczenie

Language: polski
EJP 1991, 406 Contemporary definition

Znaczenie - pojęcie używane w kilku dyscyplinach naukowych [...] i definiowane rozmaicie przez różne szkoły i kierunki. Najogólniej z. można określić jako stronę treściową znaku [...].

Quotations

Upominam i przestrzegam też, áby przez tę notę Apostrofy nie trudniło się znáczenie ábo własność jakiego słowá.

Są niektóré sposoby do mówięnia, w których przełożęnie ádiektiwá czyni wielką różność znáczęnia. náp. [...] une sage femme niewiástá co dzieci rodzącé sie odbiéra. une femme sage niewiástá mądra.

Przes przysłowié rozumié sie tu tęn termin, który przyłączóny do inszégo terminu, znáczęnié jego determinuje.

Istotną, rożnością w językach tę bydź rozumiem, kiedy mowa obca przystosowana, do mowy Słowiańskiej, tak jest odmienna, że ani w słowach, ani w składzie, ani w znaczeniu, żadnego podobieństwa nie ma.

Wspomnę tu iedne słowo, (i to poźniejszego już wieku ) o ktorego znaczeniu, wielka jest niezgoda. Framea, coby właśnie znaczyło?

Dwoje znaczenia, lub więcej, słowa mające (aequivoca) ażeby słuchającego nie łudziły, a do inszej myśli (procz tej, ktorą ma mowiący) nie przeciągały; potrzeba wesprzeć przydatnemi, albo tak złączyć z inszemi częściami mowy, żeby słuchający mogł dobrze zrozumieć mowiącego.

Jakkolwiek bowiem znaczenia pojedyncze wyrazów, które się w jeden zrastają, wpływają koniecznie na znaczenie wyrazu złożonego; jednakże to nowe znaczenie, choć niby powstające z tamtych dwóch wyobrażeń, może być od nich bardzo dalekie.

Usuńmy też uwagi, a natomiast zastanówmy się nad znaczeniem przysłówka nie w tenczas, gdy nie jest przeczącym, a prawidło powyższe zrobi się jasném i pewném.

W umieszczeniu zaś ich [wyrazów] obok siebie baczną zwracajmy uwagę, albowiem ze zmianą sąsiedztwa objawiają inne znaczenie: np. zabił go kamień wełny, kamień choroby, kamień marmurowy i t. d.

Użycie lub opuszczenie tego przedimka [nieokreślnego] przed few, little, odmienia ich znaczenie.

Jeżeli się przypatrzymy któremukolwiek ze zdań powyższych, np. zdaniu: Syn uwielbia ojca, spostrzeżemy, że czynność syna, wyrażona czasownikiem uwielbia, jest czynnością przechodnią przechodzi bowiem z syna na ojca i dopiero przez ten dodatek nabiera wyraźnego znaczenia, bez niego zaś byłaby zaledwie zrozumiałą.

Wyrazy, napisane łącznie z nie, mają znaczenie prawie równoznaczne z wyrazami złożonemi z przyimkiem bez; np. niekształtny = bezkształtny, nieład = bezład.

Wyrazy dwu i więcej zgłoskowe rozdzielają się na części zgodnie z wymawianiem, zatrzymując się na samogłoskach końcowych i nie zwracając uwagi na znaczenie tych części; np.: gło-wa, gło-sy, pra-wo, wo-zić, wó-zek, za-ba-wa, o-ko-li-ca...

Semantyka (nauka o znaczeniu wyrazów).