Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

casus accusativus

Język: łaciński
EJO 1999,15 Definicja współczesna

Przypadek syntetyczny o prymarnej funkcji syntaktycznej (gramatycznej). Rzeczownik w a. występuje w związku syntaktycznym z czasownikami przechodnimi, zajmując przy nich pozycję drugiego argumentu, w terminach tradycyjnych: pełniąc funkcję dopełnienia bliższego.

Cytaty

Sic de in fine diccionis posito, ut ʃgon˛ id est finis, koon˛ id est equs. Et in fine illius diccionis koon˛ necesse erat addere duplex y ad denotandum i, quo facto non erit differencia inter koonÿ, nominativum singularem, et koonÿ, accusativum pluralem.

[Tak samo jest z "n" znajdującym się na końcu wyrazu, np. "zgon" — "koń". Na końcu owego wyraz "koń" musiało się dodawać podwójne "y" (i dla oznaczenia miękkości "n", i dla oznaczenia "i" (końcówki)), a przy takiej pisowni nie może być różnicy między mianownikiem 1. pojedynczej "koonÿ" ("koń"), a dopełniaczem 1. mnogiej "koonÿ" ("koni") (Kucała 1985, s. 98).]

Sześć są kazusy álbo spadki, ktore są, Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.

Miánujący, Rodzący, Dawájący, Oskarżájący, Wzywájący, Oddalájący.

Nominatif, Génitif, Datif, Accusatif, Vocatif, Ablatif.

Máłą liczbę, i wielką, będę często znáczył [...] przez ábrewiacye sing. plur. [...]. Tákże spadkow tákowemi partikułámi, nom. miánujący; gen. rodzący; dat. dawájący; acc. oskarżájący; voc. wzywájący; abl. oddalájący. álbo też jedną tylko literą N. G. D. A. V. A.

Les Cas sont les changements de la terminaison des Noms. On veut que les Cas soient au nombre de six; Nominatif, Génitif, Datif, Accusatif, Vocatif, et Ablatif.

[...]

Casus czyli spadki Imion, są odmiany końca słow. Liczy się ich sześć: Nominativus, mianujący, Genitivus, rodzący, Dativus, dający, Accusativus, oskarżający, Vocativus, wzywający, Ablativus, odbierający.

O Skarżącym Spadku. (de l'Accusatif). P. Co za początek tego Francuskiego Miana Accusatif? O. We Francuskim z Łacińskiego Accusativus; w Polskim Skarżący od Czynosłowa skarżę.

Accusativus. [Przypadek] 4ty.

Trzeci przypadek z działań sprawomianu wynikły, jego czynnym wpływem skutkowany, który nazwać można cosprawialny, (accusativus) odpowiada na pytanie: jaki jest skutek działania? kogo? co dotyka? (…).

Przypadek trzeci cosprawialny .... Przypadek czwarty, (accusativus).