Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

pismo

Język: polski
EJP 1991, 248 Definicja współczesna

Pismo – system znaków służący do utrwalenia jęz. mówionego. Punktem wyjścia dla rozwoju p. była piktografia, czyli p. obrazkowe (rysunki oddawały całe sytuacje). Rozwinęła się z niej ideografia, jej poszczególne znaki odnoszą się do całych pojęć (całych wyrazów). Przykładem ideografii mogą być hieroglify egipskie. Z ideografii wykształciło się p. fonetyczne (alfabet).

Cytaty

[…] O znamionach pisownych. […] Pismo jest nie tylko tłumaczem, ale i przewodnikiem mowy: musi jéj tedy skazywać i wiernie i zupełnie wszystkie spólne własności: czego by wykonać nie można, gdyby nie było na to odpowiadających not, czyli znamion […]. Figury czyli kształty tych znamion są następujące [...].

Pismo powinno być, ile możności, najwierniejszym obrazem mowy. Pisownia jest to nauka, która do tego prowadzi.

P. Ile ma głosek język polski? O. Język polski ma czterdzieści cztery następujących głosek, które w książkach tak się drukują: a, ą, b, c, ć, cz, d, dz, dź, dż, e, é, ę, f, g, h, ch, i, y, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó, p, r, rz, rż, s, ś, ść, sz, scz, t, u, w, x, z, ź, ż. Te same głoski mają w pismie kształt następujący: a, ą, b, c, ć, cz, d, dz, dź, dż, e, é, ę, f, g, h, ch, i, y, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó, p, r, rz, rż, s, ś, ść, sz, scz, t, u, w, x, z, ź, ż.

W piśmie upodobnienia tego nie wyrażamy, i ze względów na pochodzenie wyrazu zatrzymujemy litery, oznaczające dźwięki pierwotne, niezmienione.

Że różnica zakończeń rodzajowych (ym i ém), dowolnie zaprowadzona w piśmie, nie zgadzała się z wymawianiem ogółu, który różnicy tej nie znał, wiedział o tym bez wątpienia sam [Kopczyński], skoro kazał owo ém pisać koniecznie z kreską nad é, ażeby zachować zakończeniu rodzaju nijakiego wymawianie ym, identyczne z zakończeniem

Co prawda trudność zachodzi głównie przy rozróżnianiu w piśmie ge i gie, ponieważ w wymawianiu prawie nikt tej różnicy nie zachowuje.