terminów gramatycznych online
wymawiać (się), wymówić (się)
wymowiać, wymowić
Cytaty
E w jednosyllábowych słowách [...] głuchy jednák głos wydáje, to jest, że nie trzebá go jásno wymowić, ále przecię trochę wymawiáć jáko to w tych słowách le, de, que, etc.
Dawniej ten akcent kładł się też nad literami, p, p, w, w tych i tym podobnych słowach: jedwab, karp, krzew; [...]. Ze jednak takich słow mało się znajduje, i w tych co są, niezbyt znacznie błąd wydaje się, choćby kto te litery b, p, w, tak wymawiał, jak bez akcentu wymawiać się zwykły, akcent pospolicie bywa opuszczony.
P. Coż sprawuje akcent ostry? O. To, iż litera nim naznaczona cieńko się wymawia, tak właśnie, jak gdyby po niej następowało i, ktore jednak słyszeć się nie daje. [...] Ten akcent ma miejsce nad tylko nad wspołbrzmiącymi literami, i nad głośną é.
Dawniejsi wszystkie wspołbrzmiące, ktore się delikatnie wymawiają, iż niby i po nich następować się zdaje [...] akcentem ostrym znaczyli, jako to: b', p', w' w tych i tym podobnych słowach: kiełb' [wyraz przekreślony] , jedwab', karp', krzew'; ktore odmienione przyjmują j [= i], jako: jedwabiu, kiełbia, karpia, krzewię się. Że jednak takich słow mało się znajduje, i w tych, co są, niezbyt znacznie wydaje się błąd, choćby się to ostatkowe litery: b, p, w; takim jak zwyczajnie brzmieniem wymawiały, dlatego ten akcent od teraźniejszych bywa opuszczany.
[...] a w inszych zaś wszystkich słowach choć się nie tak delikatnie wymawia, nigdy jednak nie brzmi jak k, przeciw zwyczajowi inszych językow [...].
Po inszych zaś literach jak to: b, c, m, n, p, s, w, tak y Greckie, jako też i Łacińskie pisuje się, według rożnej pronuncyacyi; gdy albowiem słowo grubo się wymawia, y Greckie; gdy cienko, i Łacińskie kłaść potrzeba.
Przeciwnie gdy nie jest słowo składane. albo składane z zaczynającego się na s, to się pisze przez s, chyba żeby się i z i s wymawiało, oboje pisać potrzeba, nap: rosnę, roskazuję, rozstępuje się.