of grammatical terms online
gradus superlativus
Quotations
Comparativus cui casui seruit? Ablativo utriusque numeri sine praepositione. Quomodo? Dicimus enim, doctior illo vel doctior illis. Superlativus cui? Genitivo tantum plurali, vel collectivo singulari. Quomodo: Dicimus enim doctissimus Poetarum, vel optimus plebis.
Da superlativi gradus? ut doctissimum vel doctissime.
Superlativus fit ex comparativo praeposita particula Na, ut Hojny/Hojniejszy/Nahojniejszy. Biały/Bielszy/Nabielszy. Interdum pro Na dicunt Naj, ut Najlepszy/Najgorszy/Najwizszy.
Superlativus autem fit a comparativo praeposita syllaba na vel nay.
Comparationis gradus quot sunt? Tres. Qui? Positivus, ut doctus. Comparativus, ut doctior. Superlativus, ut doctissimus.
Przyrownánia stopniow wiele są? Trzy. Ktore? Przedni/ jáko náuczony. Przyrownájący/ jáko uczeńszy. Przewyzszájący/ jáko nauczeńszy.
Quid est [gradus] superlativus? Qui supra positivi significationem valde significat, ut doctissimus, id est valde doctus.
Superlativus sola particula nay vel na differt a comparativo.
Adiectiva compárują się, to jest, stosowywáją się, przez Gradus, stopnie, ktorych jest trzy: [...] Superlativus najwyższy, ktory ják najwięcej wyznacza, á pochodzi, tákoż, à Casu Positivi, ná I, przydawszy SSIMUS, jáko doctissimus najuczeńszy; á ma trzy zákończenia, US, A, UM, ták jáko Positivus, ma trzy swoje zákończenia.
P. Wiele jest stopni czyli gradusow Komparacyi? O. Trzy; jeden ani podwyższający, ani poniżający rzecz, nazwany Positivus, jako: wysoki, niski. Drugi podwyższający albo poniżający: Comparativus, jako: wyższy, niższy. Trzeci nad wszystkie przenoszący albo poniżający, jako najwyższy, najniższy; nazwany Superlativus.
[Gradus] superlativus quem habet casum? przewyższający ktory ma spadek? genetivum pluralem, rodzący wielkiej liczby, aut ablativum cum praepositione de, e, ex albo odbierający z przekładaniem Z, aut Genitivum singularem collectivum, albo rodzący małej liczby zbierany, dicimus enim, mowiemy bowiem, Doctissimus Poetarum fuit Virgilius, najuczeńszy z Wierszopisow był Wiergilusz, vel eloquentissimus ex Oratoribus fuit Cicero, albo najwymowniejszy z Krasomowcow był Cyceron, optimus Romanae Gentis, najlepszy z Rzymskiego Narodu.
Quot sunt gradus comparationis? wiele jest stopniow przyrownywania? tres, trzy, qui? ktore? positivus, przedni, ut doctus, jako uczony, comparativus, przyrownywający, ut doctior, jako uczeńszy, superlativus, przewyższający, ut doctissimus, jako najuczeńszy.
Uwaga. Stopniów jest 3, niski (positivus), wyższy (comparativus), najwyższy (superlativus), np. pięknie, piękniej, najpiękniej; ciemno, ciemniej, najciemniej.