Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

koniugacja pierwsza

Język: polski

Cytaty

Bywáją też ákcentem utwierdzone trzecie osoby Perfecti simplicis Conjugationem, to jest (w czásie prostym przeszłym staczánia słow) pierwszej, wtorej, i czwartej Coniugatiej.

Exemplum VERBI ACTIVUM Primae Coniugationis. Przykład słowá czyniąceg[o] pierwszej Coniugátiej.

PRZYKŁAD pierwszej Koniugacyi. Czas teraźniejszy. Sposob Skazujący. L. P. Ja czytam, ty czytasz, on czyta.

Podług piérwszéj koniugacyi czasują się te słowa, które w osobie III, l. p. czasu teraźniéjszego, lub przyszłego dokonanego trybu oznajmującego mają końcową samogłoskę: a, w trybie bezokolicznym kończą się wszystkie na: a, wyjąwszy nieforemne: mieć, np. wołać, woła; trwać, trwa i t. d.

Koniugacja I-sza obejmuje słowa, których osnowa teraźniejszości utworzona jest z pierwiastku za pomocą przyrostka -e; np. niesie, bierze, drze.