Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas dawno przeszły trzeci
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: dawno przeszłe czasy
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)

Cytaty

Lub/1778, s. 77 (77-78)

Czasow mają Rossyjskie słowa dziesięć: ośm od prostych, a dwa od złożonych. Od prostych. 1.) Terazniejszy (Praesens): трясу trzęsę [...] 2.) Przeszły niedoskonały (Praeteritum imperfectum): трясъ trząsł [...] 3.) Przeszły jednokrotny (Praeteritum unicum): тряхнулъ trząsnął [...] 4.) Dawno przeszły pierwszy (Plusquam perfectum primum): тряхивалъ trząsywał [...] 5.) Dawno przeszły wtóry (Plusquam perfectum secundum): бывало трясъ bywało trząsł [...] 6.) Dawno przeszły trzeci (Plusquam perfectum tertium): бывало трясывалъ [...] trząsywał [...] 7.) Przyszły niedoskonały (Futurum imperfectum): буду трасти będę trząsł, стану бросать [...] zacznę ciskać [...] 8.) Przyszły jednokrotny (Futurum unicum): тряхну trząsnę [...] Od złożonych. 9.) Przeszły doskonały (Praeteritum perfectum) na przykł: написалъ napisał, od пишу piszę; 10.) Przyszły doskonały (10. Futurum perfectum): напишу napiszę.

[Временъ имѣютъ Россїйскїе глаголы десять: осмь отъ простыхъ, да два отъ сложенныхъ; отъ простыхъ, 1) настоящее, трясу, глотаю, бросаю, плещу, 2) прошедшее неопредѣленное: трясъ, глоталъ, бросалъ, плескалъ; 3) прошедшее однократное: тряхнулъ, глонулъ, бросилъ, плеснулъ; 4) давно прошедшее первое; тряхивалъ, глатывалъ, брасывалъ, плескивалъ; 5) давно прошедшее второе: бывало трясъ, бывало глоталъ, бросалъ, плескалъ; 6) давно прошедшее третїе: бывало трясывалъ, глатывалъ, брасывалъ, плескивалъ, 7) будущее неопредѣленное: буду трясти; стану глотать, бросать, плескать, 8) будущее однократное; тряхну, глону, брошу, плесну. Отъ сложенныхъ, 9) прошедшее совершенное, напр: написалъ отъ пишу; 10) будущее совершенное: напишу. Łomonosow, 1757, § 263. ]
Lub/1778, s. 78

Dawno przeszłe czasy zamykają w sobie uczęszczenie albo przedłużenie, jak przeszłe niedoskonałe, i mają znaczenie jedno zastarzalsze od drugiego.

[Прошедшее неопредѣленное время заключаетъ въ себѣ нѣкоторое дѣянїя продолженїе или учащенїе, и значитъ иногда дѣло совершенное: Гомеръ писалъ о гнѣвѣ Ахиллесовѣ: иногда несовершенное; он тогда ко мнѣ пришолъ, какъ я писалъ; прошедшее однократное значитъ дѣянїе совершенное однажды; давно прошедшїя времена заключаютъ въ себѣ учащенїе или продолженїе, какъ прошедшїя неопредѣленныя, и имѣютъ знаменованїе одно старѣе другаго; будущее неопредѣленное значитъ будущее дѣянїе, котораго совершенїе не извѣстно; будущее однократное значитъ дѣянїе, которое только однажды совершится; прошедшее и будущее совершенное значатъ полное совершенїе дѣянїя. Łomonosow, 1757, § 264. ]

Powiązane terminy