terminów gramatycznych online
osoba pierwsza
Osoba. Kategoria gramatyczna o funkcji wskazującej (deiktycznej), jeden z podstawowych środków jęz. aktualizacji wypowiedzenia. [...] Pierwsza os. identyfikuje partycypanta zdarzenia z mówiącym, druga - ze słuchaczem, trzecia - wskazuje, iż partycypant zdarzenia nie jest identyczny z żadnym z uczestników aktu porozumiewania się językowego.
Cytaty
Osób przyrodzęnié uformowáło trzy [...]. Piérwszą zowie káżdy sam siebie, náp. robię, robięmy [...]. Drugą osobę zowięmy ty i wy. Trzecią, ón i óni [...] óna óné.
Na przykład Ja w Polskim języku znaczy pierwszą Osobę: w Niemieckim: tak Ich, w Polskim znaczy trzecią osobę w wielorakiej liczbie, w Niemieckim znaczy pierwszą Osobę w liczbie szczegulnej.
W kończeniach małej liczby, pierwszej osoby słowa z poprzedzającą zgodnobrzmiącą mają zawsze У.
Osób jest trzy: Pierwsza, пишу piszę, пишемъ piszemy; Wtora, пишешь piszesz, пишете piszecie; Trzecia, пишетъ pisze, пишутъ piszą.
Wypływają ztąd następujące prawidła: 1. Jak się ma pisać niezmiękczona spółgłoska końcowa niektórych czasowników w trybie bezokolicznym, np. piec, módz, tłuc, strzydz , czy przez e, czy przez dz, okazuje piérwsza osoba czasu teraźniejszego lub przyszłego, pomnąc na mechanizm języka, w którym głoska k zamienia się na c, głoska zaś g zamienia się na dz, (łaska, łasce; noga, nodze).
Przypadek 1 Osoby 1. I, ja
1-sza osoba liczby mnogiej ma zakończenie m i my (stsł. mъ).
Forma osoby 1-ej jeśm powstała ze starszej jeśm' = jeś-m'ĭ (stsł. jesmь).