terminów gramatycznych online
osoba pierwsza
Język: polski
Osoba. Kategoria gramatyczna o funkcji wskazującej (deiktycznej), jeden z podstawowych środków jęz. aktualizacji wypowiedzenia. [...] Pierwsza os. identyfikuje partycypanta zdarzenia z mówiącym, druga - ze słuchaczem, trzecia - wskazuje, iż partycypant zdarzenia nie jest identyczny z żadnym z uczestników aktu porozumiewania się językowego.
Cytaty
OSOBA. Wzgląd osoby, widzieliśmy, i zrozumieli w zaimkach osobistemi nazwanych, i naliczyliśmy ich trzy, ja, ty, on. [...] Jeszcze i to do zrozumiéniá osobistości dopomóc może, gdy postrzeżémy, że trzy osoby, wchodzą do mowy; piérwszá która mówi: drugá do któréj mówią: trzeciá, o któréj jest mowa, np. Mówiąc o Napoleonie. Jáć powiadám, ty ledwie wierzysz, on mężnie zniósł wygnanié.
Zaimki osobowe są te, które oznaczają osoby. Takiemi są: Ja, ty, on. Ja oznacza osobę, która mówi, ty osobę do któréj się mówi, on osobę, o któréj się mówi. Ja nazywamy osobę piérwszą, ty osobę drugą, on osobę trzecią.
W koniugacji: w 1-ej osobie l. pojed. niosę, biorę, piszę i t. p.; w formach imiesłowu czynnego przeszłego na rodzaj żeński i nijaki l. p.: żęła, żęło, ciągnęła, i l. mnogiej ciągnęli, cięli, żęły itp.
Końcówka m nie ę w 1 osob. l. poj. czasowników umieć, rozumieć, śmieć: umiem, rozumiem, śmiem, na podstawie analogji: wiem.