Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czynosłowo dzielne

Hasło w cytatach: dzielne, dzielne czynosłowo
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)
  • III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
  • O czynosłowie: Nał/1774
Definicja współczesna

Czasownik w stronie czynnej

Cytaty

P. Wiele jest [...] Czynosłow Dodanych we Francuskim? O. Jest ich pięć: to jest Czynosłowo Dzielne (le verbe actif); Czynosłowo Biorne, (le verbe passif); Czynosłowo ni to ni owe, (le verbe neutre); Czynosłowa obojętne i oddane (les verbes réfléchis et réciproques); Czynosłowo Bez-osobne, (le verbe impersonnel).

P. Co to jest Czynosłowo Dzielne? O. Jest to słowo znaczące działanie lub czynienie [...].

P. Coż tedy czynią Francuzi, aby wyrazili Znaczenie Biorne Czynosłowa Dzielnego? O. Używają Czynosłowa Jestotnego être, łącząc go i sposobiąc razem z Ucześnistwem Biornym (Participe passif) każdego Dzielnego Czynosłowa.

Najlepsze jednak świadectwo spopularyzowania się już rodzimej terminologii gramatycznej, i to po szkołach, daje konsekwentnie ją stosująca gramatyka francuszczyzny S. Nałęcz-Moszczeńskiego [...].

Coniugatio — sposobienie, nakłonienie: verbum activum — dzielne, reflexivum — obojętne, wsobne, passivum — biorne, modus indicativus — sposób ukazujący, coniunctivus — złączający, przyłączający, łączący, imperativus — rozkazujący, każący, infinitivus — nieograniczony.