terminów gramatycznych online
zwyczaj narodowy
Cytaty
[…] Rozmaite na świecie są języki; atoli że wszystkie są ludzkie, tj. tworem jednakiem wszędzie rozumu ludzkiego, tychże samych narzędzi, i prawie tożsame oznaczają i wyrażają uczucia i myśli, przeto jeden do drugiego większe lub mnieysze ma podobieństwo. — Cokolwiek one mają sobie spólnego i jednakiego, ponieważ to wynika z natury człowieka, wszędzie i zawsze jednakiéj, nazywać będziemy naturą mowy; wszystko zaś, co każdy z języków ma właściwie i szczególnie sobie tylko służące, co go od innych rozróżnia i odrębnym czyni zwyczajem narodowym nazywać będziemy.
[…] Zwyczaj narodowy w jakim języku zowie się sposób wysłowienia przez naród przyjęty i powagą uczonych utwierdzony. Zatém przez zwyczaj narodowy w języku, rozumiéjmy, idąc za zdaniem Kwintyliana, to, na co się biegli w tym języku zgodzili […]. Zwyczaj mowy polskiéj jest zgoda uczonych i biegłych w języku polskim.
Z uwag nad jednym językiem robi się Grammatyka szczególna; z uwag zaś jednostajnych nad wszystkiemi językami, robi się Grammatyka powszechna: obiedwie zasadzają się na zwyczaju narodowym i na naturze mowy ludzkiéj.
Okazuje się zatém, że w teoryi po równo szanujemy obydwie zasady; w zastósowaniu praktyczném zaś skłaniamy się to na stronę jednéj, to drugiéj. W tej mierze rozstrzyga zatem jakaś trzecia zasada, a jest nią przyjęty zwyczaj narodowy.