Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czasownik jednotliwy

Hasło w cytatach: czasowniki jednotliwe, instantaneum, jednotliwe, jednotliwy
Język: polski

Cytaty

Skróceń Grammatycznych wyłuszczenie. [...]

Przy czasownikach czyli werbach znajdują się następne znaki:

cz., czyn., t. j. słowo czynne, activum [...]

jdntl., t. j. jednotliwe, instantaneum.

[...] cechą trybu bezokolicznego jest w nich zakończenie ć, bez względu, czy czasownik jest dokonany lub niedokonany, jednotliwy lub częstotliwy, jedno-syllabny lub wielo-syllabny.

Po Czasownikach jednotliwych, oraz po przeczeniu (nie) kładzie się Biernik równy Posiadaczowi.

Czasowniki jednotliwe (wyrażające dokonanie czynności w jednéj chwili) […].

§. 496. W jeszcze dalszém następstwie tego nowego nabytku, otrzymaliśmy z tego zawiązku i całkowite nareszcie słowa nasze t. zw. Częstotliwe (frequentativa, iterativa, durativa), zakończone na am, ać, np. padam, padać. [...] wyrażają przez całą już konjugacyą owę niedokonaną, długo trwającą lub też często powtarzaną czynność: podczas gdy tamte znaczą zawsze tylko jednotliwe [...] działanie; np. padnę jest dokonane, tnę, dmę, piekę niedokonane, ale i jedno i drugie jednotliwe — a dopiero padam, ścinam, dymam, wypiekam są częstotliwymi.

Jednotliwy czasownik, gram. = wyrażający czynność tylko raz odbytą: Stuknąć, kichnąć są to słowa jednotliwe <JED>

Jednotliwy 1. jęz. przestarz. p. jednokrotny: Pomiędzy słowami dokonanymi można wyróżnić pewną gromadę słów, które oznaczają czynność jednorazową, chwilową, wykonaną w jednym okamgnieniu; jak np. krzyknąć, stuknąć [...] Charakterystyczną cechą rzeczonych słów jest przyrostek --; postać taką nazywamy jednotliwą. KRYŃ. A. Gram. 188. [...] // L.