Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

prawidło

Język: polski

Cytaty

Appendix, inaczej, Auctarium, Corollarium, Mantissa. Pol. Przydatek. Regula. Reguła. Prawidło. Ustawa. Scholion. Wykład. Exceptio. Wyłączenie. Annotatio, Nota, Notula. Przypis. Przypisek etc.

Któreż bowiem jest prawidło bez wyjątku?

Ztąd w pisowni naszéj wypływa główna zasada i stałe prawidło: że głoska i pisze się w dwojakim kształcie, według tego, jak od poprzedniéj spływającéj na nią spółgłoski miękkiéj lub twardéj, ton cieńszy i, albo téż grubszy y otrzymuje. Pomnąc, że drugie to brzmienie grubsze żadnego w języku naszym oddzielnego nie czyni wyrazu, żadnéj oddzielnéj syllaby, żadnego téż ani wyrazu, ani syllaby nie zaczyna [...]

Prawidło Iszéj odmiany.

Prawidło to opiera się na zasadzie używania słów dokonanych i niedokonanych w zdaniu przydanym.

Na koniec jest zwyczaj kréskowania é, w zakończeniach trybu bezokolicznego, gdy ta samogłoska ma po obu stronach spółgłoski miękkie, i w czasie przeszłym zmienia się na a, np. widziéć (widział), słyszéć (słyszał) i t. p. Tego jednak nie należałoby przyjmować za stałe prawidło.

I. Pisownia (ortografja).

Uwaga. Podane niżej prawidła nie są wyczerpujące. Dokładne wskazówki, jak pisać należy, znajdą uczniowie w osobnej książeczce, poświęconej wyłącznie sprawom pisowni.