Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

oddziaływanie

Język: polski
Dział: Teoria języka (współcześnie)
  • Asymilacja morfologiczna, semazjologiczno-morfologiczna i semazjologiczna: BdC/1915
  • Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923

Cytaty

Wyrazy, związane ze sobą ściślej w pary lub nawet trójki, oddziaływają na siebie wzajemnie, a to oddziaływanie wyraża się w przenoszeniu elementów fonetycznych namorfologizowanych z jednego wyrazu na drugi. Pod wpływem [gřḿ-] (grzmi, grzmieć, grzmiał...) z dawniejszego [břń-] (brzni, brznieć, brzniał...) powstało [břḿ-] (brzmi, brzmieć, brzmiał...).

W kocioł osioł, coraz bardziej wypierających nawet z języka pisanego starsze postaci na -, mamy oddziaływanie głoski ł; w zdrobniałych, gdzie samogłoska była stała, odbyło się to wcześniej koziołek. ...

Ściągnięcia w odmianie czasowników są jednak przeważnie unormalizowane oddziaływaniem typu odmiany bezspójkowej, jak wynika z licznych postaci, które nie uległy ściągnięciu (uznaję daję....).