Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

dźwięk mowy

Hasło w cytatach: dźwięki mowy
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
Definicja współczesna

Dźwięki mowy. Dźwięki o charakterze harmonicznym oraz szumy wytwarzane przez narządy mowy człowieka do celów porozumiewania się za pomocą jęz. i rozpoznawane jako takie przez innych członków danej społeczności jęz. jest to więc pewien podzbiór dź, jakie mogą być wytworzone przez narządy mowy człowieka, ustalony na podstawie konwencji jęz. istniejącej wewnątrz danej społeczności jęz. (EJO 136)

Cytaty

O ile przy wytwarzaniu pewnej głoski bierze udział głos, nazywamy głoskę dźwięczną, np. przy głoskach a i z m g d, w razie przeciwnym, gdy prąd powietrza przechodzi przez krtań nie wytwarzając głosu, mówimy o głoskach bezdźwięcznych np. przy f s k t. Jak już widać z tego przedstawienia rzeczy, jaśniejszem byłoby stosowanie nieco innej terminologji: mówić nie o»głoskach«, lecz o»dźwiękach mowy«, rozróżniać natomiast dźwięki głosowe i niegłosowe, zamiast dźwięcznych i bezdźwięcznych, tutaj jednak trzymamy się wyrażeń ustalonych, by nie wprowadzać rozdźwięku.

Widzieliśmy, że mówienie polega na tem, iż prąd powietrza, wydobywając się z płuc przez tchawicę, krtań, gardło i usta, a niekiedy przez nos, na zewnątrz podlega różnym modyfikacjom dzięki ruchom artykulacyjnym poszczególnych narządów mowy. W ten sposób powstają różne wrażenia słuchowe, które nazywamy głoskami (dźwiękami mowy). Do wytworzenia więc poszczególnej głoski przyczynia się każdy z narządów mowy z osobna swem położeniem w chwili brzmienia danej głoski.