terminów gramatycznych online
słowo posiłkowe
Czasownik posiłkowy (słowo posiłkowe). 1. Czasownik lub wyrażenie czasownikowe, z którym łączy się określona forma innego (tzw. pełnego) czasownika, przy czym oba człony stanowią całość kategorialną (określony czas, tryb) [...].
Cytaty
A. Słowa posiłkowe są takie, które pomagają (posiłkują) innym rozmaite czasy oznaczyć, ale same wtenczas nic nie znaczą, np. będę pisał. Tu słowo będę nic nie znaczy, tylko pomaga słowu pisać, czas przyszły oznaczyć. B. Słowo posiłkowe jest w polskim języku tylko jedno: bydź, które się tak czasuje.
Słowa więc bierne formują się w języku polskim ze słów czynnych: albo za pomocą słów posiłkowych: być, bywać, zostać, zostawać, oraz za pomocą imięsłowa biernego [...]; albo za pomocą trzeciéj osoby liczby mnogiéj słowa okolicznego z przydaniem zaimka osobistego i przypadku IV, stosownego do każdéj osoby: liczby i rodzaju.
Słowa posiłkowe zowią się te, które używają się w niektórych czasach złożonych dla zastąpienia brakującego zakończenia słowom innym, np. Słowo pisać w czasie przyszłym niedokonanym samo przez się nie ma swego osobnego zakończenia zdolnego na wyrażenie tegoż czasu; dlatego trzeba w tym względzie użyć słowa posiłkowego; być, i wtedy mówi się: będę pisał, albo; pisać będę i t. d.
Imiesłowy, od słów pochodzące, posiłkowych, czynnych biernych i cierpiętliwych.
Chlubią się Grecy, że mają zrachowanych 300 słów prawidłowych, Samskryci 300, Łacinnicy 250 a inne narody coraz mniej i mniej mają. Zobaczymy ile my mamy, i jak się dzielą owe słowa. Dzielą się ogólnie, na czynne, bierne i posiłkowe, a szczególnie jeszcze oprócz tych na omowno zwrotne, na Jednoczasowe tezniejsze, (rzadko przeszły czas mające) na Jednoosobowe z zajimkiem mi, na Jmiesłowowe z zajimkiem mi.
Słowoczasownik nieokreślny.
Jestem Jesteś Jest Jesteśmy Jesteście Są [...]
Widzimy teraz że jedną własność mają te słowa, zawierają tylko pewność rzeczy lub osob że jest lub są, siedzą, leżą, stoją lub śpią i nic więcej. Jestem, bywa z łacińskiego [słowem] posiłkowem u nas nazywanem; ale nie zasila innych słów tylko łączy w potrzebie.
Mamy 16 słów posiłkowych, z których 4ch głównie używamy, a 12 ostatnich podrzędnie i urywkowo, bo są połowiczno posiłkowemi, pomagają innym słowom, i potrzebują zarazem obok siebie słowa być więc połowę czynności tylko wyrażają, a ze słowem być całość.