moment głoski

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Benni/1923
• Rozw/1923

Przy połączeniu rupmy lub rubmy róbmy rzecz się ma odwrotnie: mamy dwa pierwsze momenty głoski zwartej, brak nam trzeciego. Przy połączeniu rupmy wstąpmy nie zostają wykonane oba krańcowe momenty, a pozostaje się jedynie samo zwarcie. Okazuje się więc, że istotnym momentem jest chwila zwarcia, kiedy się właśnie nie ma żadnego wrażenia słuchowego.

§ 49. Trzy momenty każdej głoski: następ, szczyt, ustęp.

Głoski mowy ludzkiej w rzeczywistości nie istnieją w takiej izolacji, każda z osoba, jak je dotychczas przedstawialiśmy. Gdy człowiek mówi, mowa jego jest długim łańcuchem, złożonym z poszczególnych ogniw — głosek.

Odróżniamy więc trzy momenty w głosce izolowanej: moment główny i dwa kompleksy ruchów artykulacyjnych, które możemy nazwać następem i ustępem danej głoski, gdyż zjawiają się one wtedy, gdy ma nastąpić dana głoska lub też ustąpić z widowni po momencie głównym.

Za zasadnicze wyobrażenie głoski, to jest takie, które decyduje o jej gatunkowem wyobrażeniu, można uważać jej wyobrażenie psychofonetyczne w pozycji mniej więcej niezależnej, z pełnym udziałem wszystkich momentów artykulacyjnych [głoski], a więc już to w położeniu rzeczywiście odosobnionem, już to na początku wyrazu i powiedzenia w pewnym określonym stosunku do zgłoski i w normalnym nastroju; w każdym zaś razie nie w położeniu słaboakcentowem.

Może być jednak, że sprawa nie przedstawia się historycznie tak prosto, że działały jeszcze inne momenty.