Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

głoska zwarta
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: głoski zwarte, zwarte, zwarte głoski
Język: polski

Cytaty

Mał/1879, t. I, s. 54

Jedna para z tych 4 głosek wynika z zetknięcia (głoski explozyjne, zwarte), druga zaś para z przymknięcia narzędzi (głoski otworzyste, przewiewne). W każdej takiej parze jedna głoska jest mocną, a druga słabą.

Szob/1923, s. 7

Ze względu na czynności jamy ustnej głoski językowe dzielą się na otwarte i zamknięte, te zaś - na zwarte i szczelinowe. Głoski: a, e, o... są otwarte; głoski: p, b, t, d... - zwarte, a głoski: f, w, s, z... - szczelinowe.

Szob/1923, s. 7 (6-7) Definicja

Zależnie od tego, czy jama ustna jest mniej lub więcej zamknięta czy otwarta, rozróżniamy głoski mniej lub więcej zamknięte i otwarte. Dla krótkości będziemy je nazywali głoskami zamkniętemi i otwartemi, pamiętać jednak należy zawsze, że przy wymawianiu głosek zamkniętych jama ustna bywa więcej lub mniej zamknięta, to znaczy, że nie zawsze bywa zamknięta zupełnie, czyli zwarta, głoski bowiem zamknięte wytwarzają się również wskutek powstawania w jamie ustnej niewielkiego otworu, czyli szczeliny. Wśród zamkniętych należy przeto rozróżniać głoski zwarte i szczelinowe.

Benni/1923, s. 10 Definicja

§ 19. Podział głosek według stopnia otwarcia.

Ze stanowiska większego lub mniejszego stopnia otwarcia ust przy danej głosce wszystkie głoski można podzielić na cztery grupy. Odróżniać będziemy:

A) Głoski zwarte, przy których mamy zupełne zwarcie narządów mowy, np. p t g [...].

Benni/1923, s. 13 Definicja

§ 26. Głoski zwarte.

Cechą charakterystyczną dla głosek zwartych jest, jak widzieliśmy, zupełne zwarcie narządów mowy, t.zn. musi być taki moment w artykulacji głoski zwartej, że prąd powietrza zupełnie się nie wydobywa.

Benni/1923, s. 14

Następuje więc zgęszczenie powietrza w jamie ustnej, a następnie raptowne przerwanie zwarcia, tak zwany»wybuch«. Dlatego też zwarte głoski są jednocześnie wybuchowe i chwilowe, — nie mogą być dowolnie przedłużane, podczas gdy np. nosowe mogą trwać póty, póki starczy tchu; pod tym względem więc te ostatnie mogą być nazwane trwałemi.

Benni/1923, s. 39

Dla uniknięcia częstego powtarzania terminów i dla krótkości użyjemy następujących symbolów:

I = dźwięczność

A = bezdźwięczność

S = głoska szczelinowa

T = głoska zwarta

Rozw/1923, s. 64-65

Głoski są bardzo rozmaite co do rozwartości narządu mownego przy ich wymawianiu, a także co do innych cech charakterystycznych, a stąd podziały na samogłoski (vocales), sonorne, spiranty i [głoski] zwarte, na dźwięczne i głuche, ustne i nosowe itd.; a ich ewolucja bezpośrednio jest także od tego zależna.

Powiązane terminy