terminów gramatycznych online
stopień równy
Stopniowanie. [...] Stopień równy jest neutralnym określeniem cechy (jakości): miły, silny, zielony.
Cytaty
Ilość przymiotu równą w kilku rzeczach z sobą porównanych, nazywamy stopniem równym, np. miód i cukier równie są słodkie.
O stopniowaniu przymiotników. Przymiotniki polskie stopniują się albo foremnie albo nieforemnie. Foremne stopniowanie robi się podług następujących prawideł. 1) Ze stopnia równego przerabia się wyższy przez wtrącenie przed i lub y głoski sz, po czém i na y zamienić należy [...]; z tego zaś przez dodanie na początku głoski naj, albo po staropolski na, powstaje najwyższy [...].
Własności czyli przymioty rzeczom przyzwoite lub służące, nie są im w jednakowéj doskonałości udzielone, ale podług różności rzeczy, różnie ucieniowane, to jest: udoskonalone lub upośledzone; stąd powstaje stopniowanie i stopnie [...]. Grammatycznych mamy w języku naszym tylko cztéry, te zowią się: równy, wyższy, najwyższy i przenajwyższy; np. święty, świętszy, najświętszy i przenajświętszy.
Gdy się jakiéj rzeczy tylko prosty przymiot nadaje, nie porównując go z tymże samym przymiotem innych rzeczy, na tedy mówimy, że ten przymiotnik położony jest w stopniu równym, bez żadnego względu na jego doskonałość, lub niedoskonałość, np. nóż ostry.
Porównywámy częstokroć osoby i rzeczy ze sobą pod względem przyznawanych jim przymiotów, których stopień może być większy w jednéj rzeczy od stopnia tego samego przymiotu w drugiéj rzeczy. Dlá tego gramatycy słusznie pod tym względem dzielą przymiotniki na trzy stopnie, które nazywają: równym (positivus), wyższym (comparativus) i najwyższym (superlativus). W stopniu równym jest każdy przymiotnik, którym oznaczámy przymiot po prostu bez względu na to, czy ten sám przymiot jest lub być może u jakiéj jistoty większym lub mniejszym [...].
Stopień równy oznacza, że osoby i rzeczy, których przymiot porównywamy, mają jeden i ten sam przymiot w równej ilości; to znaczy, że jedna nie ma go więcej, lecz tyle tylko ile i druga, np. Jan jest tak pilny jak Paweł. To znaczy, że Jan i Paweł mają ten sam przymiot pilności i żaden z nich więcej go nie posiada niż drugi. Twoje pióro jest tak dobre jak moje. Wasz dom jest tak wysoki jak ta szkoła.