terminów gramatycznych online
stopień równy
Stopniowanie. [...] Stopień równy jest neutralnym określeniem cechy (jakości): miły, silny, zielony.
Cytaty
Wyższy stopień formuje się dodając do Równego pomocnika plus, n. p. sage mądry, plus sage mędrszy.
[Gradus] Positivus. [Stopień] Rowny.
Ilość przymiotu równą w kilku rzeczach z sobą porównanych, nazywamy stopniem równym, np. miód i cukier równie są słodkie.
O stopniowaniu przymiotników. Przymiotniki polskie stopniują się albo foremnie albo nieforemnie. Foremne stopniowanie robi się podług następujących prawideł. 1) Ze stopnia równego przerabia się wyższy przez wtrącenie przed i lub y głoski sz, po czém i na y zamienić należy [...]; z tego zaś przez dodanie na początku głoski naj, albo po staropolski na, powstaje najwyższy [...].
Piérwszy stopień nazywa się równy: że tylko dajemy, przyznajemy pewną wartość bezwzględną, bez porównywania z drugiemi podobnemi przedmiotami np. woda źrzódlana jest słodka.
Własności czyli przymioty rzeczom przyzwoite lub służące, nie są im w jednakowéj doskonałości udzielone, ale podług różności rzeczy, różnie ucieniowane, to jest: udoskonalone lub upośledzone; stąd powstaje stopniowanie i stopnie [...]. Grammatycznych mamy w języku naszym tylko cztéry, te zowią się: równy, wyższy, najwyższy i przenajwyższy; np. święty, świętszy, najświętszy i przenajświętszy.
Gdy się jakiéj rzeczy tylko prosty przymiot nadaje, nie porównując go z tymże samym przymiotem innych rzeczy, na tedy mówimy, że ten przymiotnik położony jest w stopniu równym, bez żadnego względu na jego doskonałość, lub niedoskonałość, np. nóż ostry.
Dany stopień jakości możemy określić przez zestawienie z innym stopniem; i tak stopień wyższy, np. ładniejszy, bardziej wytrwały, z równym, np. ładny, wytrwały.