Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo zaimkowe

Język: polski

Cytaty

Słowa zaimkowe zowią się te, które oznaczają sąd czyli zdanie ściągające na tę samą osobę lub rzecz, która istotnie jest czynną, te słowa muszą miéć zawsze przy sobie zaimek: się, sobie lub siebie, np. ja się uczę, ja sobie pochlebiam.

Słowa zaimkowe są trojakie: właściwe, niewłaściwe i zbytkujące.

[...] W łacinie mámy tak zwane verba deponentia, to jest słowa mające formę bierną, lecz składające czyli pozbywające się znaczeniá biernego i przechodzące w znaczenie słów czynnych lub nijakich [...]. Takowym słowom pod względem formy odpowiadają polskie słowa używające się zawsze z zajimkiem śę; np. raduje sę [...] itd., które nazywamy słowami zajimkowemi [...].

[…] S przyjimkiem o używá się słowo zajimkowe obędę śę […].

Глаголы по значенію своему раздѣляются на залоги, которые суть: [...] 5) Глаголы общаго залога, słowa zaimkowe, принимаютъ также się, но безъ этой частицы не употребляются. Они имѣютъ значеніе дѣйствительнаго или средняго залога, напр. bać się (kogo? czego?) kłaniać się (komu?) имѣютъ значеніе дѣйствительныхъ, uśmiechać się, pysznić się, имѣютъ значеніе средняго залога.

Inne znowu słowa utworzyły z zaimkiem się wyrażenia stałe, nierozłączne, tak dalece, iż słowo bez zaimka zwrotnego nie używa się już wcale; np. śmiać się z kogoś, spodziewać się czegoś, opiekować się kimś, bać się kogoś lub czegoś, chełpić się z czego, i t. p. Słowa takie nazywają się zaimkowemi.