Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo dokonane

Język: polski

Cytaty

Czas przeszły w polskim języku jest albo dokonany (perfectum), gdy od słowa dokonanego pochodzi, np. dać, dałem, albo też niedokonany (imperfectum), gdy od słowa niedokonanego pochodzi, np. pisać, pisałem.

Słowa jednotliwe dzielą się na dwa niższe gatunki :

A. Na dokonane (perfecta), np. dać, strzelić; i

B. na niedokonane (imperfecta), np. pisać, czytać.

Dokonane słowo, verbum perfectum.

h) Ósme przeciwnie są oznaczające dokonanie czynności np. przeczytał książkę, zrobił itp. i te zowią się [słowami] dokonanemi.

Przy czém uważać należy, że w takim razie słowo niedokonane zmienia się na imiesłów nieodmienny, na ąc zakończony, a zaś dokonane na imiesłów przybierający zakończenie szy.

Prócz tego niektóre z tych czasów są dwojakie, jedne pochodzące od słów niedokonanych. Prócz tego niektóre z tych czasów są dwojakie, jedne pochodzące od słów niedokonanych (глаголы вида несовершеннаго), a drugie od dokonanych (глаголы вида совершеннаго). Piérwsze z nich wyrażają trwanie czynności jakiéj w przęciągu pewnego czasu, bez oznaczenia, czy się ta czynność ukończyła lub nie; drugie wyrażają tę tylko chwilę, w któréj czynność wykonaną czyli doprowadzoną do skutku została.

Sprawomiany nieokreślone i określone są nazwane w gramatykach słowami niedokonanemi i dokonanemi, a wedle téj definicji sprawy niedokonane miéć by powinny czas przeszły, nie mniéj zaprzeszły, a sprawy dokonane swój czas przyszły.

Określony (sprawomian) . Dokonane słowo.

Sprawomian określony .... Słowo dokonane.

Słowa dokonane składają się po większej części z postaci niedokonanej i z przyimka dodanego na początku słowa.