terminów gramatycznych online
słowo dokonane
Cytaty
Słowa dokonane malują jeden tylko moment, albo jeden raz działania, już dokonanego, czyli skończonego, np. dostoję, wypiszę, przeczytam.
[...] Słowa dokonane nie mają czasu teraźniejszego, bo to z ich naturą zgodzić się nie może. Ony bowiem znaczą dokonanie rzeczy, a czas teraźniejszy wyraża rozpoczęcie, lub ciągnienie rozpoczętéj rzeczy […].
Skrócenia zwyczajne w pismie. [...] n. rod. nazwisko rodowe r. m. rodzaj męzki r. ż. rodzaj żeński r. n. rodzaj nijaki spk. spadek l. poje. liczba pojedyńcza l. mn. liczba mnoga sł. dk. słowo dokonane sł. ndk. słowo niedokonane.
Słowo dokonane: polubić, wybielić, i t. d. znaczy czynność całkiem uzupełnioną.
Częstokroć nie dodaje się y w zakończeniu my, osoby pierwszej liczby mnogiej Słów niedokonanych i dokonanych, np. bijem, podbijem, robim, zrobim.
Przy czém uważać należy, że w takim razie słowo niedokonane zmienia się na imiesłów nieodmienny, na ąc zakończony, a zaś dokonane na imiesłów przybierający zakończenie szy.
Prócz tego niektóre z tych czasów są dwojakie, jedne pochodzące od słów niedokonanych. Prócz tego niektóre z tych czasów są dwojakie, jedne pochodzące od słów niedokonanych (глаголы вида несовершеннаго), a drugie od dokonanych (глаголы вида совершеннаго). Piérwsze z nich wyrażają trwanie czynności jakiéj w przęciągu pewnego czasu, bez oznaczenia, czy się ta czynność ukończyła lub nie; drugie wyrażają tę tylko chwilę, w któréj czynność wykonaną czyli doprowadzoną do skutku została.
Słowa dokonane zowią się te, które oznaczają sąd, czyli zdanie o rzeczy dokonane; to jest tylko w pewnym czasie i pod pewnemi okolicznościami uważane, np. człowiek popracował i przestał.
Słowa dokonane są dwojakie, pojedyncze: np. dać, dałem, dam i t. d., rzec, rzekłem, rzekę i t. d. Takich liczba w języku naszym nie jest wielka: i złożone, które formują się ze słów pojedynczych niedokonanych, przez dodanie im rozmaitych przyimków, np. ze słowa niedokonanego pojedynczego: pisać, uformują się słowa dokonane: dopisać, odpisać, napisać, przypisać, przepisać, wypisać, wpisać, zapisać, spisać, podpisać, rozpisać i t. d.