terminów gramatycznych online
słowo niedokonane
Cytaty
Jak się tworzą imiesłowy niezmienne czasu teraźniéjszego? […] Dodając spółgłoskę c do trzeciéj osoby słowa l. mnogiéj czasu teraźniéjszego. Prawidło to stosuje się do wszystkich niedokonanych słów w ogólności, tak prawidłowych jak wyjątkowych i nieprawidłowych, tak do wielozgłoskowych jak do jednozgłoskowych [...].
Przy czém uważać należy, że w takim razie słowo niedokonane zmienia się na imiesłów nieodmienny, na ąc zakończony, a zaś dokonane na imiesłów przybierający zakończenie szy.
Prócz tego niektóre z tych czasów są dwojakie, jedne pochodzące od słów niedokonanych. Prócz tego niektóre z tych czasów są dwojakie, jedne pochodzące od słów niedokonanych (глаголы вида несовершеннаго), a drugie od dokonanych (глаголы вида совершеннаго). Piérwsze z nich wyrażają trwanie czynności jakiéj w przęciągu pewnego czasu, bez oznaczenia, czy się ta czynność ukończyła lub nie; drugie wyrażają tę tylko chwilę, w któréj czynność wykonaną czyli doprowadzoną do skutku została.
Słowa niedokonane, które oznaczają sąd, czyli zdanie o rzeczy niedokonane; to jest w jakimkolwiek czasie uważane, np. człowiek pracuje, pracował i jeszcze będzie pracował.
Sprawomiany nieokreślone i określone są nazwane w gramatykach słowami niedokonanemi i dokonanemi, a wedle téj definicji sprawy niedokonane miéć by powinny czas przeszły, nie mniéj zaprzeszły, a sprawy dokonane swój czas przyszły.
Nieokreślony (sprawomian) . Niedokonane słowo.
Sprawomian nieokreślony .... Słowo niedokonane.
Dalsze podziały słowa są na: [...] niedokonane, które wyrażają czynność nieskończoną lub trwającą jeszcze.
Słowo niedokonane, jest to słowo, które oznacza czynność, istnienienie [!], wykonywające się, ale nie wyraża bynajmniéj, czy to będzie miało swój koniec lub nie, np. dawać, daję, dawaliśmy, będziemy dawali [...] słowo dokonane nie ma czasu teraźniejszego, zaś słowo niedokonane, ma czas teraźniejszy.
Trzy ostatnie słowa t. j. dokonane, niedokonane, częstotliwe, mianowane są przez niektórych gramatyków postaciami słowa, jako to: postać dokonana, postać niedokonana, postać częstotliwa.
A. STRONA CZYNNA.
Bezokolicznik.
Słowo niedokonane: mówić,
Słowo częstotliwe: mawiać,
Słowo dokonane: zmówić.
Słowa dokonane składają się po większej części z postaci niedokonanej i z przyimka dodanego na początku słowa; wskutek tego każdemu z słów niedokonanych odpowiada kilka lub kilkanaście postaci dokonanych, różniących się odrębnemi przedrostkami.