terminów gramatycznych online
słowo niedokonane
Cytaty
Przy czém uważać należy, że w takim razie słowo niedokonane zmienia się na imiesłów nieodmienny, na ąc zakończony, a zaś dokonane na imiesłów przybierający zakończenie szy.
Prócz tego niektóre z tych czasów są dwojakie, jedne pochodzące od słów niedokonanych. Prócz tego niektóre z tych czasów są dwojakie, jedne pochodzące od słów niedokonanych (глаголы вида несовершеннаго), a drugie od dokonanych (глаголы вида совершеннаго). Piérwsze z nich wyrażają trwanie czynności jakiéj w przęciągu pewnego czasu, bez oznaczenia, czy się ta czynność ukończyła lub nie; drugie wyrażają tę tylko chwilę, w któréj czynność wykonaną czyli doprowadzoną do skutku została.
[…] Przyjimki w słowach złożonych przemieniają niedokonane słowo w dokonane […].
Oprócz słów ciągłych i urywkowych, które zdają się być wyłączną włásnością języka naszego, są jak w całéj mowie słowiańskiéj, tak i w języku naszym słowa niedokonane, częstotliwe, dokonane, jednotliwe, a takiemi mogą być wszystkie gatunki słów opisane w poprzedzającym paragrafie [...].
[...] Słowo niedokonane oznaczá czynność, stán lub działanie niedoprowadzone jeszcze do końca, czyli działanie niedokonane, np. słowa: pije [...] są niedokonane, gdyż jeszcze niewiadomo, czyli ten, który pije, robi, doprowadzi swoje picie lub robotę do pożądanego celu, to jest, czy wypije lub zrobi.
Słowo niedokonane, jest to słowo, które oznacza czynność, istnienienie [!], wykonywające się, ale nie wyraża bynajmniéj, czy to będzie miało swój koniec lub nie, np. dawać, daję, dawaliśmy, będziemy dawali [...] słowo dokonane nie ma czasu teraźniejszego, zaś słowo niedokonane, ma czas teraźniejszy.
Trzy ostatnie słowa t. j. dokonane, niedokonane, częstotliwe, mianowane są przez niektórych gramatyków postaciami słowa, jako to: postać dokonana, postać niedokonana, postać częstotliwa.
Słowa dokonane składają się po większej części z postaci niedokonanej i z przyimka dodanego na początku słowa; wskutek tego każdemu z słów niedokonanych odpowiada kilka lub kilkanaście postaci dokonanych, różniących się odrębnemi przedrostkami.