terminów gramatycznych online
słowo niedokonane
Cytaty
Czas przeszły w polskim języku jest albo dokonany (perfectum), gdy od słowa dokonanego pochodzi, np. dać, dałem, albo też niedokonany (imperfectum), gdy od słowa niedokonanego pochodzi, np. pisać, pisałem.
O Słowach niedokonanych.
Jakie czynności oznaczają i w czem są właściwe słowa niedokonane?
A. Słowa niedokonane oznaczają takie czynności, które nie w oka mgnieniu, lecz w dłuższym czasie mogą bydź wykonane, np. pisać, iśdź, jechać, mówić, i t. d.
Niedokonane słowo, verbum imperfectum.
Słowa niedokonane malują czynienie trwające przez czas nieoznaczony, a zatém jeszcze nie skończone czyli niedokonane, tak, że w czasie jego trwania, co innego się dzieje lub dziać może np. stoję, piszę, czytam.
[...] Są jednakże słowa niedokonane, które nie mają czasu teraźniejszego, np. gnał, które czas teraźniejszy przez słowo pędzę zastępuje.
Słowo niedokonane, jest to słowo, które oznacza czynność, istnienienie [!], wykonywające się, ale nie wyraża bynajmniéj, czy to będzie miało swój koniec lub nie, np. dawać, daję, dawaliśmy, będziemy dawali [...] słowo dokonane nie ma czasu teraźniejszego, zaś słowo niedokonane, ma czas teraźniejszy.
Trzy ostatnie słowa t. j. dokonane, niedokonane, częstotliwe, mianowane są przez niektórych gramatyków postaciami słowa, jako to: postać dokonana, postać niedokonana, postać częstotliwa.
Słowa dokonane składają się po większej części z postaci niedokonanej i z przyimka dodanego na początku słowa; wskutek tego każdemu z słów niedokonanych odpowiada kilka lub kilkanaście postaci dokonanych, różniących się odrębnemi przedrostkami.