Historical dictionary
of grammatical terms online

imiesłów

Language: polski
EJO 1999, 420 Contemporary definition

Participium (imiesłów). Niefinitywna (nieosobowa) forma czasownika będąca syntaktycznym derywatem regularnie tworzonym od form osobowych.

Quotations

Partes Orationis. Części składające mowę. Nomen, Imie. Pronomen, Zaimek. Verbum, Słowo. Participium, Ucześtnik, albo, Imie-słow: iż ma uczestnictwo z słowem i z Imieniem. Adverbium, Przysłowek. Praepositio, Przedimek. Interiectio, wrzeszcz albo wykrzyknik. Conjunctio, spojnik.

Gerundium, à według Serwiusza gramm. modus gerundivus, bądź Słowo, bądź Imie, czy też Imie-słow, oboje razem; samym tylko Łacinnikom jest własne i znajome. Grecy i Polacy go nie mają, ale miasto niego słow kończących się na iąc, ąc, lub wszy zażywają.

Dla téjże przyczyny wszystkie imiesłowy kończące się na ony, mają o otwarte, nawet wtenczas, kiedy są skracane, np. spędzony, znużony, umęczon i t. p.

[...] Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.

O przymiotnikach częstokrotnych i dokonanych, będących właściwie imiesłowami powiemy w Rozdziale o imiesłowach […].

Co to jest imiesłów [...].? Jest to część mowy, która jak słowo oznacza działanie w czasie, ale połączone z własnością przymiotnikową.

Co wynika z tego znaczenia imiesłowu [...]? Że część ta mowy rządzi się prawidłami słowa, z któremi łączą się znamiona przymiotnikowe. Podobnie więc jak słowa, imiesłowy mogą wyrażać czasy, są czynne, bierne, jednokrotne, częstokrotne, dokonane i często dokonane. Podobnie jak przymiotniki mogą się spadkować w dwóch liczbach i trzech rodzajach, a podług dwóch wzorów w l.m.

Imiesłów (Participio)

Czynny (Presente - Activo) | Bierny (Passado - passivo)

tendo - mając | tido - miany