Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

mowa wolna

Hasło w cytatach: wolna mowa
Język: polski
Dział: Poetyka (współcześnie)

Cytaty

Ale zgło­skę owi, nie tylko w poezji, owszém w wolnej nawet mowie, możná skrá­cać na u [...]

Mowa jest według powszechnego postrzeżenia dwojaką, jedna wolna; ktorą zowiemy prozą; a druga wiązana, ktorą zowiemy rytmem.

Jednak znamice mowy i wolnej i wiązanej, tak są wieczyste i jawne, iż każdy prawy Pismosądca nie może nie rozrożnić, co jest właściwie prozą, a co wierszem.

Poeta może z przeszykami dobrze się wyrazić i jasno, np. w takim szyku sztucznym: ukryte są przed Ludźmi Wszechmocnego Sądy; Prozownik szykuje tę samą myśl według porządku mowy wolnej, lecz rownie prawidłami zjętej tak: Sądy Wszechmocnego są ukryte przed Ludźmi.

I u tej samej jednostki obserwujemy wahania: inaczej bywa w rozmowie codziennej, inaczej w wykładzie lub kazaniu, inaczej przy szybszej, inaczej przy wolnej mowie.