Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wyraz swojski

Język: polski

Cytaty

Oprócz tego podziału dzielą się jeszcze wyrazy na: [...] 5) swojskie, tj. właściwie polskie, np. król, świécznik, Bogdan, potwierdzić.

Podwójnemi głoskami zowią się te, których w jednym wyrazie dwie się tuż przy sobie pisze. — Tak w swojskich jak przyswojonych wyrazach, piszmy podwójną spółgłoskę, gdy podwójna brzmi, np. abbrewiacja, oddać […].

W wyrazach swojskich spółgłoski k', g' przed samogłoską e piszemy przez ki, gi (np. kieł, wielkie; zgiełk, drogie); tak też i w wyrazach przyswojonych te same spółgłoski przed e pisać należy, t. j. pisać i tutaj: kie, gie, jak to już w rzeczy samej od dawna przyjęto we wszystkich wyrazach z miękkim k' i w wielu z miękkim g'.

§ 179. W wyrazach obcych piszemy ge, ke (nie: gie, kie): geografja, geometrja, generał (albo jenerał) [...] i t. p. W wyrazach zupełnie spolszczonych lub odczuwanych jako [wyrazy] swojskie piszemy gie, kie: Giedymin, Jagiełło, giermek, szwagier; bankier, likier, cukier i t. p.

Akcenty. [...] Wzmocnienie głosu na pewnej zgłosce nazywamy przyciskiem. W niektórych wyrazach swojskich przycisk posuwa się o jedną zgłoskę wstecz: okolica, wogóle, szczegóły, obce zaś zachowały przycisk rodzimy: opera, muzyka, gramatyka i t. p.