Historical dictionary
of grammatical terms online

przyimek

Language: polski
EJP 1991, 272 Contemporary definition

Przyimek jest funkcjonalnie niesamodzielną częścią mowy, tworzącą jednostki składniowe w połączeniu z grupą imienną. Jego funkcja składniowa jest podobna do funkcji końcówek fleksyjnych przypadków zależnych: jest jednym z wykładników związków składniowych między częściami wypowiedzenia. [...].

Quotations

Przypádkują się Rzeczowniki nie przez odmiane przypadków zakończenia, ale przez odmianę przyimków.

Przyimki niektóre są nieoddzielné od innych części mowy inné są oddzielné [...] Damy tu wiadomość o oddzielnych. Ta zaś wiadomość tym potrzebniéjszá jest, że Imiona w przypadkowaniach Angielskich nie odmieniają się, jak tylko przez przyimki. Co więc w innych językach czynią odmienné zakończenia Przypadków, abo Przedimków, to tu odmiana Przyimków tak dalece, że mówić można, że tyle jést u Anglików przypadków, ile Przyimków. Do tégo wprawienie się w należyté ich używanie przytrudniéjszé jest cudzoziemcóm.

Przyimek znaczy jakiś wzgląd, którego przez samę Rzeczownika odmianę wyrazić nie można; np. na stole, pod stołem, przed stołem.

Przyimki wyrażają stosunki, w jakich się przedmioty względem siebie znajdują, a służą przeto do uzupełnienia przypadkowań; np. Uczeń chodzi do szkoły.

Wyrazy: do, bez, nad, oznaczają różne stosunki zachodzące już to między osobami lub rzeczami, już to między czynnością a osobą lub rzeczą; że zaś stoją zawsze przy imieniu (...do pracy, ...bez duszy, ...nad dziecięciem), nazywamy je przeto przyimkami (=przy-imię).

Przyimek. – Spójnik. – Partykuła. (wyrazek). – Wykrzyknik.

Język portugalski ma dziesięć [sic!] części mowy, i to: rzeczownik (substantivo), przymiotnik (adjectivo), zaimek (pronone), czasownik (verbo), przysłówek (adverbio), przyimek (preposição), spójnik (conjuncção), wykrzyknik (interjeição).

Przyimki (Preposições).

Są to wyrazy, które łączą słowa między sobą, wyrażając w jakim stosunku do siebie pozostają osoby lub rzeczy. Najgłówniejsze są:

a (do, w) n. p.: vou a Rio Negro (idę, jadę do Rio Negro) [...];

ante (przed); ante o altar (przed ołtarzem).

Kl/1939, p. 81 Definition

Przyimkiemnazywa się wyraz nieodmienny, stanowiący składniowo nierozdzielną całość znaczeniową z rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczownym.