of grammatical terms online
przysłówek
Przysłówek jest częścią mowy skupiającą wyrazy, których prymarną funkcją jest funkcja określenia adwerbalnego.
Quotations
Części mowy nazywają się po polsku i po łacinie, jak następuje:
Iwsza: Wykrzyknik (Interjectio), np. ach! [...]
IVty: Przysłówek (Adverbium), np. źle, dobrze, pięknie, i t. d.
Tak np. niektóre wyrazy nazywamy Rzeczownikami, a to dla tego, że one oznaczają imiona rzeczy, drugie zaś nazywamy Przysłówkami, dla tego, że one się pospolicie przy słowach kładź zwykły.
Nieforemnie stopniają się te Przysłowki, których stopień drugi nie ma prawie żadnego podobieństwa z pierwszym, np. dobrze, lepiej; źle, gorzej; mało, mniej; lekko, lżej; wiele, więcej.
Czasowanie Słowa Być innemi sposobami. Czas teraźniejszy. z Przeczeniem Czasują się ogulnie słowa przez wszystkie Tryby i Czasy kładąc tylko przed słowami przysłowek nie. (Ja,) nie jestem [...] z Przyrostnią Odmienia się Czas teraźniejszy słowa być, takoż Czasy przeszłe wszystkich słów, tudzież Tryb Łączący i Życzący. Ja-m jest znany i t. d.
Przysłówek (str. 5.) będąc już odmiennym, już nieodmiennym, jest niejako granicą między częściami mowy odmiennemi a nieodmiennemi, i oznacza, 1. Czas [...] 2. Miesce lub odległość [...] 3. Porządek i szyk [...] 4. Ilość [...] 5. Ilorakość i ilokrotność [...] 6. Sposob lub Przymiot: błogo, drogo, tanio, wklęsło, aby-to, stale. 7. Pytanie [...]. Twierdzenie [...] 9. Przeczenie [...] 10. Wątpliwość [...] 11. Porównanie [...] 12. Wyłączenie: tylko, szczegulnie, jedynie.
O Przysłówku.
Przysłówek odróżniłem odmienny od nieodmiennego.
Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.
Co to jest przysłówek? [...] Jest to część mowy, która oznacza rozmaite słów okoliczności [...].
Ponieważ okoliczności, które oznaczają przysłówki, muszą się koniecznie odnosić do osób albo do rzeczy i pomysłów, do przymiotów, liczb i stosunków rozmaitych przedmiotów i ich własności, przeto podzielić można przysłówki: 1). Na rzeczownikowe. 2). Na przymiotnikowe. 3). Na liczebnikowe. 4). Na przyimkowe.
Przysłówek służy do okréślenia właściwości albo Czasownika, albo Przymiotnika, albo innego Przysłówka; np. pięknie pisać, zbyt wielki, bardzo dobrze.
Przysłówki odpowiadają na trzy główne pytania jak? gdzie? kiedy? z Czasownikiem, Przymiotnikiem lub innym Przysłówkiem połączone. [...] Przysłówki służą przeto do okréślenia innych słów, wyjąwszy Rzeczownika i Spójnika.
Pod względem wywodu Przysłówki są: pierwotne, pochodne i złożone.
Pod względem znaczenia dzielą się Przysłówki na pytajne i odpowiedne czyli twierdzenia.
a) Razem piszą się przysłówki złożone z przyimka i z wyrazu, który α) sam dla siebie już dziś nie jest używany, n. p. skąd, stamtąd, skądinąd; β) albo sam dla siebie co innego znaczy niż w złożeniu: n. p. nakoniec, a na koniec noża.
Przysłówki z prefiksami: co, jak, piszą się osobno: co rychlej, jak najlepiej ; razem zaś z sufiksami: to, że, kolwiek, bądź, kroć: jużto, jakto; tamże; ktokolwiek, jakbądź, ilekroć; nawet z dwoma sufiksami: tenżeto, ileźto; że i przy słowie razem: będęź, ale to osobno: jest to, był to.
Przysłówek nie pisze się razem tylko wtedy, jeżeli wyraz, z którym go łączymy, nabiera przez to osobnego znaczenia: nieraz (parę, wiele razy), niechcący (przypadkiem) [...].
Piszemy wyrazy sprzecznie z obecnym wymawianiem, lecz zgodnie z ich pochodzeniem, to jest zgodnie z pisownią, a po większej części i z wymawianiem pokrewnych im wyrazów; np. mór, morzyć; głód, głodny, głodzić; blizki, stpol. przysłówek blizu; gryźć, gryź, gryzie, i t. p., i to jest pisownia etymologiczna.
Przysłówki.
Przysłówki (advérbios) są części mowy, któremi odpowiadamy na pytania jak? gdzie? kiedy? Przysłówki określają czasowniki i przymiotniki pod względem sposobu, miejsca, czasu i t. p.
★Przysłówki (adverbia), wyrazy oznaczające właściwość cechy, czynności lub stanu.
II. Wyrazy jako całości ze względu na znaczenie (części mowy): A. Wyrazy ★samodzielne: 1. imiona (nomina): a) ★rzeczownik (substantivum), b) ★przymiotnik (adiectivum), c) ★liczebnik (numerale); 2) ★zaimek (pronomen); 3) ★czasownik (słowo, verbum); 4. ★przysłówek (adverbium); 5) ★wykrzyknik (interiectio).