Historical dictionary
of grammatical terms online

przysłówek

Language: polski
EJP 1991, 278 Contemporary definition

Przysłówek jest częścią mowy skupiającą wyrazy, których prymarną funkcją jest funkcja określenia adwerbalnego.

Quotations

Przedmiot zdania wyraża się rzeczownikiem [...] zamiast rzeczowników używają się zaimki, przymiotniki, słowa, przysłówki, a nawet wyrażenia kilka wyrazów obejmujące.

I tak w wyrażeniu „kupiłem trzy tylko książki" przysłówek tylko położony przy liczebniku trzy, którego jest okréśleniem, czyni myśl niewątpliwą.

O nágłosach (Praefixa). Posługę nágłosów odbywają w językach jafeckiéj rodziny pospolicie tak zwane przyjimki, s których jedne kładą się także osobno przed pewnemi skłonnikami i nazywają się rozłącznemi, a takiemi są: bez, do, ku, nad, na, o, pre, po, prez, pod, pred, pri, prećiv, s, z, u, v; złączne zas przyjimki, t. j. takie, które nigdy się osobno w naszym języku nie używają, tylko jako nágłosy, są następujące: pa, pra, pro, pre, vy, vz, sq, su; oprócz tego przysłówek ɳe i u privativum.

[…] Prisłóvƙi dlá tego tak nazvane, jiz są predevsistƙim tovarisaⴅi słova, a nástępɳe priⴅotɳikóv i navet jinnyɦ prisłóvkóv, któryɦ znazeɳe ceɳują i bliżéj okréślają.

[…] Poɳeváz pɍisłóvƙi co do svego rodovodu zostają v pokreɣeɳstɣe praɣe ze vsistƙeⴅi zęscaⴅi movy, pɍeto i spójɳiƙi za posredɳictvem pɍisłóvkóv ɣązą sę z ɳeⴅi […].

Przysłówki są to wyrazy, które czas, miejsce, sposób, stopień czynności, lub też właściwości jakiej bliżej oznaczają, np. bardzo szczęśliwy, bardzo pracuje, czy to być może? Przysłówki określają znaczenie albo przymiotnika, albo czasownika; często także jeden przysłówek określa inny przysłówek, np. bardzo pięknie, dosyć dobrze, płynnie czyta, źle rachuje itp.

Piszemy wyrazy sprzecznie z obecnym wymawianiem, lecz zgodnie z ich pochodzeniem, to jest zgodnie z pisownią, a po większej części i z wymawianiem pokrewnych im wyrazów; np. mór, morzyć; głód, głodny, głodzić; blizki, stpol. przysłówek blizu; gryźć, gryź, gryzie, i t. p., i to jest pisownia etymologiczna.

Formy l. mnogiej tych przymiotników przed miękkim ń i przysłówki mają ś, ź: boleśni, radośnie [...] żeleźniak itp.

Przysłówki.

Przysłówki (advérbios) są części mowy, któremi odpowiadamy na pytania jak? gdzie? kiedy? Przysłówki określają czasowniki i przymiotniki pod względem sposobu, miejsca, czasu i t. p.