terminów gramatycznych online
wyraz złożony compositum
Wyraz złożony. Morfologicznie złożona jednostka leksykalna, oparta na dwu lub więcej rdzeniach. W zależności od struktury w. z. wyróżnia się w pol. tradycji słowotwórczej ich 3 typy: zrost, zestawienie, złożenie.
Cytaty
Niewiele mamy wyrazów złożonych z przyimkiem bez. Z nich tylko bezpieczny, bezpiecznie, ubezpieczyć, pisano jeszcze w wieku zeszłym najczęściej przez s, w innych od dawna upowszechniła się litera z, np. bezkrólewie, bezpotomny, bezkarny.
Wyrazy jedne są pojedyncze czyli niezłożone, drugie składane. Jeżeli wyrazy niezłożone, dla łatwiejszego czytania, piszemy w jednym ciągu, zostawując między jednym a drugim małe ustępy; tedy w pisaniu wyrazów złożonych, tém słuszniéj toż samo zachowywać powinniśmy, aby jednegoż wyrazu nikt nie mógł poczytywać za dwa lub więcéj oddzielne, z których się składa.
WYRAZY złożone. Obacz Łączenie wyrazów.
ZŁOŻONE wyrazy. Obacz Łączenie wyrazów.
Wyraz [...] złożony, który się z kilku wyrazów składa, np. dobroczynny, od dobry i czynić.
[Onufry Kopczyński]"W wyrazach złożonych, a mających ostatnią zgłoskę jedno-sylabną, przedłuża się trzecia od końca, a skracają się dwie ostatnie; np. Włādysław, Bōlesław, Nōwogrod i t. d.".
W ogóle dziś pisownia wymaga zachować tę różnicę, tylko co do brzmień właściwych, każdej głosce; przed wszystkiemi dźwięcznemi spółgłoskami w osobnych i złożonych wyrazach bez warunku wszędzie się pisze be i bez; a w innych bezdźwięcznych wyrażali, uważać co spotka w składzie tychże, czy pierwszą będzie z czy s taką przyjmie dla zgodzenia z wymową.
Prócz wyrazów pojedynczych ma polszczyzna wyrazy złożone. Są to wyrazy, w których skład wchodzą dwa rdzenie, np. wiarygodny, wiarołomny, Białystok, białostocki.