of grammatical terms online
rzeczownik umysłowy
Quotations
[...] Nazwiska tych rzeczy nazywamy rzeczownikami zmysłowemi [...]. Są jednakże rzeczy, które z przymiotu, w różnych rzeczach zmysłowych dostrzeżonego, a potem oderwanie czyli bezwzględnie na rzeczy, w których się znajdował, uważanego, w umyśle naszym utworzyliśmy. Ponieważ rzeczy takie w świecie zmysłowym nie znajdują się, i tylko w sposobie naszego uważania mają swój początek, przeto nazwano je umysłowemi (abstracta).
Samą pojedyńczą liczbę mają rzeczowniki: [...] umysłowe jak: życie, śmierć, swoboda, spokój, starość, duch, niebo i t.d.
Rzeczowniki nieżywotne dadzą się podzielić na zmysłowe, tj. takie, które oznaczają imiona przedmiotów, pod zmysły podpadających, jak np. chleb, sól, stół, dom, pióro, książka itp., albo umysłowe, tj. takie, które oznaczają imiona przedmiotów, które nie zmysłami ani myślą tylko pojmujemy, jak np. cnota, pilność, lenistwo, pobożność, sprawiedliwość, bogobojność itp.
Wiara – miłość – nadzieja – dobroć – pokora – praca [...].
To są nazwy pojęć, których nie można ani widzieć ani słyszeć... które tylko umysłem ogarnąć możemy. Dla tej przyczyny rzeczowniki takie nazywamy umysłowemi.
Rzeczowniki, oznaczające istoty oddzielne, albo rzeczy odrębne, samoistne, używają się z końcówką a; nazwy zaś pojęć oderwanych, czyli tak zwane rzeczowniki umysłowe mają końcówkę u.
u w końcówkach mają w II. przyp. l. p. r. m. rzeczowniki [...] umysłowe, nazwy pojęć oderwanych, jak np. umysłu, rozumu, talentu, przypadku, gniewu, żalu itp. [...]
Takich rzeczy, jak: cnota, oszczędność, dzielność, dobroć, złość i t. d. nie możemy poznać za pomocą żadnego z naszych zmysłów, możemy je tylko w myśli sobie wyobrazić. Rzeczowniki, oznaczające takie przedmioty, które tylko w myśli sobie wyobrażamy, nazywają się umysłowe.
Rzeczownik. Rzeczowniki zmysłowe i oderwane (umysłowe), rzeczowniki pospolite i własne, rzeczowniki zbiorowe i jednostkowe.