Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik zbiorowy

Język: polski
EJP 1991, 295 Definicja współczesna

Rzeczowniki zbiorowe (collectiva) są to formacje odrzeczownikowe oznaczające zbiory przedmiotów nazwanych przez podstawę słowotwórczą, np. ptactwo 'zbiór ptaków'.

Cytaty

Rzeczowniki [...] zbiorowe są te, które przy zakończeniu liczby pojedynczéj obejmują wiele rzeczy osobnych jednego rodzaju, gatunku, stanu i t. d., np. lud, naród, gromada.

Daléj nauczá prof. Sztochel, że rzeczowniki zbiorowe mają biernik jak mianownik […].

[…] Są w języku naszym 3 rzeczowniki zbiorowe, to jest oznaczające w liczbie pojedynczéj wielość osób, a takimi są: slaɦta, braća i kśęƶá […].

[…] Rzeczownik zbiorowy paɳstvo łączym z liczbą mnogą tych jimion włásnych […].

Naród – szlachta – dziatwa – wojsko – stado – gromada – zboże – kwiecie [...].

Rzeczowniki powyższe oznaczają zbiór osób lub rzeczy; nazywają się przeto rzeczownikami zbiorowemi.

Собирательное, zbiorowe, которое однимъ словомъ выражаетъ нѣсколько или много предметовъ, составляющихъ какъ-бы одно цѣлое, напр. rodzina, naród, wojsko, tłum, stado, las, zboże, и проч.

Rzeczowniki zbiorowe, oznaczające masę, lub przedmioty, w których odróżniamy części składowe; np. tłumu, gminu, ludu, narodu, orszaku, pułku, kraju, ogrodu...

Żołnierz, szlachcic, grosz, brzoza oznaczają nazwę jednej tylko osoby lub rzeczy, są to więc rzeczowniki jednostkowe.

Rzeczowniki: wojsko, szlachta, zboże, naród, nabiał, bielizna, liście, nasienie i t. d. oznaczają zbiór rzeczy lub osób, dlatego nazywają się rzeczowniki zbiorowe.