Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik zbiorowy

Język: polski
EJP 1991, 295 Definicja współczesna

Rzeczowniki zbiorowe (collectiva) są to formacje odrzeczownikowe oznaczające zbiory przedmiotów nazwanych przez podstawę słowotwórczą, np. ptactwo 'zbiór ptaków'.

Cytaty

Biernik pierwiastkową postać dochowuje [...] w Rzeczownikach zbiorowych; np. naród, lud, gmina, tłum, dobytek, drób'.

W pisowni koniecznie się wymaga, zamieniając rzeczowniki męskie, żeńskie, i średnie na zbiorowe, nie kaleczyć składu rzeczowników tychże, gdzie z, dz, c, na końcu jest rzecz. zostaje niezmienną, osobliwie w następnych rzecz. Mąż, męża męz-stwo; męż-ny, a nie męsny męstwo i t. d.

Rzeczowniki zbiorowe, oznaczające masę, lub przedmioty, w których odróżniamy części składowe; np. tłumu, gminu, ludu, narodu, orszaku, pułku, kraju, ogrodu...

Osobną gromadę wśród rzeczowników tworzą tzw. zbiorowe, które uwydatniają wielkość, mnogość, złożoność przedmiotu, np. młodzież to 'zbiór dziewcząt i chłopców', dziatwa - 'zbiór dzieci', państwo - to 'pan i pani' lub 'więcej panów i pań', kozactwo to 'wielość Kozaków'.