Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

forma zwykła

Hasło w cytatach: formy zwykłe, zwykła forma
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • Część II. Rozdz. 2. Odmiany. (Fleksya) : Jes/1886
  • Deklinacja: ŁośFl/1923
  • Deklinacja V (Dawne tematy na i: Nominativus, Vocativus, Accusativus singularis.... Dualis; Dawne formy na -r i -u): Łoś III/1927
  • Koniugacja: ŁośFl/1923

Cytaty

Rzeczowniki męskie: sędzia, hrabia, margrabia,— mają obok zwykłej formy, także formę przymiotnikową.

§ 32. W dekl. I tematy twarde po części zachowały pierwotną formę na -e, po części tworzą się z końcówką u analogicznie do typu synъ, i to już w XIV w. zwłaszcza tematy na spółgłoskę tylnojęzykowy np. w FI. w przebytku obok w przebytce; obok zwykłych form na -u jeszcze w I poł. XVI w. zdarzają się od tych tematów formy na -e np. w Katech. z r. 1543: w obłocę, o bodze.

Stosunkowo rzadkie formy te w Fl. mnożą się w ciągu w. XV i w żywym języku (zapisek sądowych) stają się [formami] zwykłemi nawet w końcu w. XIV [...].

Dawne tematy na -r i .

§ 290. Dawny temat na -r, który w prasł. tworzy N. sg. *mati, w języku polskim od dawna utracił końcowe -i: ociec i mać dziecię miłują Gn. 180 a, mać dziecięcia pożądała Błaż. [...], miała cię mać uboga doprowadzić J. Koch. II, 172, gdzie jest to już archaizmem obok zwykłej formy matka.