Historical dictionary
of grammatical terms online

głoska dźwięk mowy

Language: polski
EJP 1991, 97 Contemporary definition

Głoska jest najmniejszym elementem dźwiękowej formy wypowiedzi, charakteryzującym się stałym zespołem fonetycznych cech artykulacyjnych i akustycznych.

Quotations

[Józef Mroziński] Jeżeli w gram. języka naszego ogrom wyjątków i podziałów przy każdem niemal prawidłe przeraża najgorliwszego nawet miłośnika ojczystej mowy, a cudzoziemcowi trudność jęz. pol. zdaje się być nad siły ludzkie, pochodzi to po wielkiej części stąd, że żaden gramatyk nie śledził natury polskich głosek.

[Wojciech Szwejkowski] "Głoska z powiada: u nas gra rolę główną i podrzędną, raz występuje na scenę za siebie, dwa razy za swoje dzieci, z, ż, ź trzy razy włączona do d-d-ż-d-ź; raz za r miętsze, dwa razy za s i c mocniej syczące (s-z c-z), a wcale dla siebie obce".

Te oddzielne brzmienia mowy naszéj nazywamy głosami, albo powszechniej głoskami. Brzmienia: a, i, u, ę, s, m... są to więc głoski.

Każdy taki członeczek wyrazu nazywamy zgłoską; zgłoską dlatego, że jest złożony z głosek.

Głoska, którą obecnie literą é (e pochylone) oznaczamy, zbliża się w wymawianiu do y [...] lub do i.

Litera ż pisze się tylko w wyrazach, gdzie głoska ż wyraźnie jest słyszana np.: żaden, życie, bliżej itp. (ruskie „ж“ nie ,,р“)[...].