Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

partykuła emfatyczna

Hasło w cytatach: partykuły emfatyczne
Język: polski
Dział: Części mowy (współcześnie)

Cytaty

§ 345. Bardzo nieliczne spójniki są bezwzględnie prostemi formacjami: a, i, bo, że, le, li, za, przyczem zaznaczyć trzeba, że mają one funkcję nie tylko spójnikową, ale także i inną, pierwotniejsza, t. j. funkcję partykuł emfatycznych ze znaczeniem pokrewnem wykrzyknikowemu, por. Sprawozdania Ak. Um. r. 1907 nr. 6.

Takie ci lub ć w znaczeniu tylko partykuły emfatycznej powtarza się niezliczone razy w Gn., n. p. kalcoć koli jest on w to był wierzył, iżeć Maryja miałać jest ona syna porodzić 4 a [...].

Partykuła ż IV, CMs. -ule 1. jęz. «nieodmienna część mowy spełniająca w zdaniu rolę wyrazu pomocniczego (przez podkreślanie, wzmacnianie, osąd), np. no, bądź, li, by, że»: Znamieniem trybu przypuszczającego jest partykuła by występująca po imiesłowie przeszłym. DOR. Gram. I, 265. Partykuły (wyrazki) są to wyrazy, które albo silniej podkreślają treść wyrazów, albo wskazują na pewne zabarwienie znaczeniowe lub uczuciowe, jakie mówiący nadaje wyrazom. SZOBER Gram. 97. Partykuła nadaje członowi zdania, z którym stoi w związku, pewien odcień uczuciowy, wzmacnia go lub łagodzi, wskutek czego partykuła, nazywana zwykle emfatyczną, zbliża się do znaczenia wykrzyknika. ŁOŚ Krótka 231. [...] // SWil. <łc. particula = cząstka>.