partykuła część mowy

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Dąb/1759
• Kon/1759
• Gott/1766
• SzyGram/1767
• Mucz/1825
• Trz/1865
• SW/1900-1927
• Kr/1917
• Łoś/1918
• PolTerm/1921
• Król/1922
• Nitsch/1923
• Rozw/1923
• Szob/1923
• Łoś II/1925
• Gaert/1927
• Łoś III/1927
• Kl/1939
• Dor/1958–1969
• Kor/1961

Tu notuj iż są w Francuskim niektore Recipoca, choć w Polskim nie są takie; co poznasz, kiedy się przy temie w Dykcjonarzu jest partykuła se; nap: leżeć se coucher.

Optativus poznáie się z partykuł: Oby, o gdyby.

Kiedy Słowa Trzeciosobne approbuią albo neguią co, na ten czas Partykuły man y es kładą się przed niemy.

Słowa Trzeciosobne przyimuiące partykułę man rządzą Spadkiem Oskarżaiącym rzeczy, a Dawaiącym osoby.

Do trzeciej osoby czasu niedoskonałego dodaje się partykuła bym, tak: czytał bym.

Przydawszy zaimki: ja, ty, on, po nich zaraz, lepiej się kładzie Pronomen: się, niżeli po słowie, tak: Ja się radzę [...] co rozumieć potrzeba i jeszcze bardziej o inszych słowach lub partykułach przed werbami położonych: nap: niech się radzą, gdybym sie poradził , ettc. II. W czasach składanych gdzie nie masz żadnej partykuły, tam zaimek ma miejsce między słowem staczającym się i posiłkującym, nap: radziłem się byś, gdzie zaś jest partykuła, to zaraz przy niej kładzie się, jako: poradziłbym się był.

W trybie rozkazującym z partykułą nie, używamy prawie zawsze słowa niedokonanego za dokonane. Przyczyna tego jest, że partykuła nie, w tym razie używa się nie jako przecząca, ale jako odradzająca, zabraniająca; przeto musi po niéj następować słowo niedokonane, bo to tylko odradzać, lub tego zabraniać możemy, czego jeszcze nie zrobiono, a słowa dokonane, jak wiadomo, wyrażają czynność ukończoną np. wywróć, nie wywracaj [...]. Ale chcąc wyrazić czynność, która już raz skończona powtórzyć się nie da, czyli sprawę jednotliwą, albo czynność jaką pewną i oznaczoną, używamy trybu rozkazującego słów dokonanych z partykułą nie, np. nie zgub [...]. Co innego jest nie zabijaj a co innego nie zabij, tamto ściąga się do nieoznaczonych przypadków, to zaś używa się tylko mówiąc o pewnym i oznaczonym.

Zresztą utrzymało się i tylko w partykułach: sanskr. i-ha (tu); zend. i-da, i-tra (tu); łać. i-ta, i- bi; grec. οδτοσ-ί, εκεινος-ί.

ROZDZIAŁ VII. Partykuły.

Mówiąc o zaimkach wskazaliśmy niektóre partykuły, co są niezawodnie zaimkowego pochodzenia.

Partykułę to pisać osobno: byli to sami chłopi, była to trzecia noc itd.

Partykułę to pisać osobno, np. byli to sami chłopi, a to była trzecia noc, dzień to był straszny i t.d.

Przyimek. – Spójnik. – Partykuła. (wyrazek). – Wykrzyknik.

Podobnie z partykułami, np. z gʒ'e, zamiast czego ka lub kai ̯ w całej Małopolsce (aż poza Lublin, ale po lewej stronie Wisły z wyłączeniem części bliższych Mazowszu), na Śląsku (prócz pn.-zachodu), w Wielkopolsce (prócz zachodu i północy).

Znamy jednak tylko formy zaimkowe i partykuły o takim wyglądzie, a te tworząc normalnie grupy z innemi wyrazami, stosują się do ogólnej zasady i miały jery mocne lub słabe.

§ 333. Inne formacje zrostów: [...], prawdopodobnie też przymiotnik powszedni — quotidianus Fl. pierwotnie był przysłówkowem wyrażeniem po wsze dni; partykuły z dawnych wyrażeń: bowiem, albowiem, bodaj < Bog daj.

Od najdawniejszych czasów ukazuje się forma dzie — 'mówi', np. jać, dzie, nie mogę być święt Gn. 172 a, gdy, dziewszytko uczynicie R. XXII, 239, także w znaczeniu partykuły bez ściśle określonego znaczenia: Dawid mowi: będę dzie nasycon R. XXII, 240; [...].

Partykuła, p. wyrazy II.

Z chwilą uzyskania niepodległości i organizowania na nowo szkolnictwa polskiego przystępując do nauczania języka ojczystego językoznawcy polscy na zjeździe w roku 1921 uchwalili zrąb terminologii gramatycznej [...].

Semantyka [...]; zaimek odpowiednikowy, osobowy, zwrotny, wskazujący, nieokreślony, przysłowny, czasownik (nie)przechodni, przysłówek liczebnikowy, zaimkowy; partykuła, wyrazek.