Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

alfabet

Język: polski
Geneza: łac. alphabetum < gr. alphábetos; α – álpha i β – bḗta
EJO 1999, 35 Definicja współczesna

Alfabet. Ułożony w ustalonym porządku zbiór wszystkich liter używanych do zapisywania tekstów danego języka (czasem rozpatrywany bez względu na ten porządek).

Cytaty

Od czasów Tertulliana, który żył w 2 wieku po Narodzeniu Chrystusa, ludy europejskie oznaczają zbiór głosek następujących po sobie według pewnego porządku, opartego piérwotnie na podstawie fizyjologicznéj, wyrazem alfabetum, alfabeta, alfabet, od semickiéj názwy piérwszych dwu głosek alfa [...], beta [...]. My nazywamy alfabet od piérwszych trzech głosek łacińskich a, b, c, abecadłem, Zygmuntowscy pisarze obiecadłem, Czesi i Korutanie abecedą [...].

[Józef Mroziński] "Inaczej więc piszemy, a inaczej wymawiamy, nie przez wzgląd na etymologję, ale dla tego, że nie mamy tyle liter, ile ich język nasz potrzebuje bo alfabet obcy, dla języka tylko przyswojony, mógł nie być dostatecznym do wyrażenia wszystkich brzmień tego języka, szczególnie, jeżeli w początkach, (jak się to prawie w całej Europie działo) nieumiejętne nim władały ręce".

[List współplemieńca do jednego badacza polskiego] Z najviękšem zadovoleniem przyjąłem te uvagi, pełne praktyćnego značenia i pożytku, dla ustalenia na zavše rzečyvistych yymagań i języka polskiego, jako piervšorzędne zajmującego miejsce v rodzinie wielkiej słaviańskiej; a osoblivie užyvającej alfabetu tegoż samego, co i my łacińskiego.

[Małecki Antoni] "Od czasu wprowadzenia do alfabetu naszego litery j, co się Sopowiczowi, Felińskiemu i Lelewelowi zawdzięcza, pisownia tragedy-ja, Hiszpani-ja byłaby niewątpliwie wzięła górę nad wszystkiemi jinnemi".

Zbiór wszystkich znaków piśmiennych czyli liter, potrzebnych do wyrażenia na piśmie dźwięków mowy, zowie się abecadłem albo z grecka alfabetem. [...] Wyraz 'alfabet' pochodzi od nazw dwu pierwszych głosek α β, alfa beta, abecadła greckiego.

Wyraz 'alfabet' pochodzi od nazw dwu pierwszych głosek α, β, alfa, beta, abecadła greckiego.