Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

stopień

Język: polski

Cytaty

Imię przyrzutné, dzieli sie ná stosującé sie, po Fr: Comparable, i na niestosującé się, po Fr. Incomparable. Stosujące sie jest, którégo znáczęnié może sie na inszy stopięń podwyższyć álbo zniżyć.

Przymioty w przysłowiu są té: figurá, postáć, przystosowánié. i znáczęnié. [...] Przystosowánié sie tu ták spráwuje, jáko pod imiónámi przyrzutnymi, i téż stopnie ma.

Comparatio Adiectivorum. Adiectiva compárują się, to jest, stosowywáją się, przez Gradus, stopnie, ktorych jest trzy.

Uwaga. Stopniów jest 3, niski (positivus), wyższy (comparativus), najwyższy (superlativus), np. pięknie, piękniej, najpiękniej; ciemno, ciemniej, najciemniej.

Brak stopni.

Mają również trzy stopnie w stopniowaniu stosunkowym porównawczém. Przechodząc na drugi jego stopień: zakończone na o, zmieniają tę końcówkę na éj, np.: tanio, taniej (…)

Przepisz te zdania na tablicę, przypatrz się uwa­żnie różnicom, ukazującym się w formach przymiotnika: pilny—pilniejszy—najpilniejszy, a postrzeżesz w nich pewne potęgowanie się, pewne coraz to wyższe stopnie tego przymiotu.

Mówiliśmy już w rozdziale poprzednim, że przymiotniki stopniują się czyli zmieniają stosownie do różnych odcieni przymiotu pewnej rzeczy. Język nasz odróżnia trzy stopnie przymiotu: równy, wyższy i najwyższy.