terminów gramatycznych online
zdanie
Zdanie — jedna z dwóch podstawowych jednostek składni, stoi w najbliższej opozycji do grupy składniowej. Stanowi zespół wyrazów połączonych stosunkiem predykatywnej determinacji składniowej, która zachodzi między członem określanym (niekonstytutywnym) a określającym (i konstytutywnym zarazem).
Cytaty
Zdanie jest słowném wyrażeniem sądu o jakimś przedmiocie; np. Człowiek ma rozum.
Zdanie jestto szereg wyrazów tak ułożonych, że z nich powziąść można dokładnie o czém się mówi wyobrażenie. [...] Wyrażając myśli nasze możemy twierdzić, rozkazywać, zapytywać lub przeczyć. Stąd każde zdanie może być twierdzące, rozkazujące, pytające lub przeczące. [...] Zdanie jest albo proste albo złożone.
Mowa przeto człowieka jest mozaiką układaną z różnobarwnych kawałków przedstawiających rozliczne sprawy, jakie człowiek wedle myśli postaciuje jéj wątkiem. Jeden taki pojedynczy kawałek w niéj uwzględniony z osobna, nazywamy zdaniem. Zdanie więc jest wyrażeniem sprawy pojedynczéj, albo zespolonéj.
Zdanie ma swoich siedm przypadków, jakoby siedm odnóg, na które myśl jedna rozłożyć się może, — i równie jak tamte odpowiadających ściśle siedmiu głównym częściom mowy. Nazwiejmy je działkami zdania, i poznajmy je w szczegółach.
Zdanie jest to myśl wyrazami jasno wypowiedziana i wydająca sąd o jakiejś osobie lub rzeczy.
Powiedziano już wyżéj, że słowo wyraża sąd o osobie lub rzeczy, a więc bez słowa niema myśli czyli zdania.
Zdania dzielą się: najprzód na główne i podrzędne, a daléj na proste, ściągnięte, złożone, współrzędne, określające, dopełniające, wtrącone, nawiasowe, niezupełne.
Краткое сужденіе, выраженное словами, называется предложеніемъ, zdaniem, нпр. Bezinteresowność jest cnotą, duma wadą. Dusza jest nieśmiertelna. Ja czytam. On jest biédny. Słońce schowało się. Kłamać jest haniebnie.
Wielkie i małe litery. Imiona własne [...] piszemy dużą literą np. Jan Kochanowski. [...] Zaczynamy pismo od wielkiej litery, od której też rozpoczynamy zdanie po kropce a także po dwukropku.